Chałupki k. Morawicy: Msza św. za garncarzy rozpoczęła „Chałupkowe Garncynki”

Od Mszy św. polowej celebrowanej przy unikatowym Ośrodku Tradycji Garncarstwa w Chałupkach, odbyły się w niedzielę „Chałupkowe Garcynki” - festyn nawiązujący do kilkusetletniej tradycji garncarstwa w okolicy. Ceramika figuralna z Chałupek znajduje się w wielu polskich i europejskich muzeach.

Mszę św. za świętokrzyskich garncarzy koncelebrowało kilku kapłanów. Ks. kan. Stanisław Durek, proboszcz parafii Dobrego Pasterza w Obicach kilkanaście lat temu wprowadził zwyczaj Mszy św. na rozpoczęcie „Garncynek”, która, jak podkreśla - „ma charakter dziękczynienia Bogu za pomyślność i wkład garncarzy w kulturę regionu”.

Po Mszy św. mieszkańcy i turyści oglądali występy zespołów folklorystycznych. Na zakończenie wystąpiła folkowa kapela „Jędrusie”.

Podczas folklorystycznego festynu można było zobaczyć pracę garncarza, a także samodzielnie wykonać przedmioty z gliny na kole garncarskim. W programie znalazła się m.in. inscenizacja ludowego obrzędu „Chałupkowe Garncynki” oraz konkursy na „Najładniejszą pracę z gliny”.

Wielu gości zatrzymywało się przy stoisku Elżbiety Klimczak. Jest ona ostatnią reprezentantką słynnego rodu Sowińskich – jej ojciec Stefan był znanym rzeźbiarzem - ceramikiem. E. Klimczak odziedziczyła po nim prowadzony tradycyjną metodą warsztat.

Klimczak specjalizuje się w wykonywaniu naczyń glinianych, sprzętów codziennego użytku, pamiątek i ceramiki figuralnej o charakterze sakralnym, za którą otrzymała wiele nagród na konkursach i przeglądach ogólnopolskich. Surowiec czerpie z okolicznych pól. Prowadzi warsztaty zajęciowe dla szkół i dla osób niepełnosprawnych. Rokrocznie prezentuje swój dorobek m.in. podczas lipcowych „Garncynek”.

Podczas imprezy można było także zwiedzić utworzony w 1989 r. Muzealny Ośrodek Tradycji Garncarstwa –unikatową placówkę w skali kraju.

Stała ekspozycja prezentuje mistrzowski kunszt rodzimych wyrobów glinianych, są także archiwalne fotografie i warsztat garncarski zaaranżowany na bazie autentycznego pieca dwukomorowego – wyjątkowego eksponatu w skali kraju.

Początki rodzimego garncarstwa to połowa XVI w.- z tego okresu pochodzą znaleziska archeologiczne. W XIX w. w Chałupkach powstała pierwsza manufaktura, produkująca naczynia użytkowe, fajans i kamionkę. W 1899 r. garncarstwem w Chałupkach zajmowało się 200 mężczyzn i 30 kobiet. W 1922 r. 50. garncarzy z trudem mogło sprostać zapotrzebowaniu. Po kryzysie, spowodowanym II wojną światową, do produkcji włączyło się nowe pokolenie garncarskich rodów.

Wyczerpywanie się zasobów gliny, konkurencja wyrobów syntetycznych i śmierć dawnych mistrzów powodowały stopniowy zanik tradycji.

Obecnie zaledwie w kilku rodzinnych warsztatach podtrzymywana jest produkcja naczyń i ceramiki figuralnej, w tym postaci świętych, aniołów, szopek bożonarodzeniowych, scen Ukrzyżowania, kropielnic i krzyży domowych. Można je m.in. zobaczyć na corocznej wystawie w Stowarzyszeniu Civitas Christiana.

dziar
tekst za: www.ekai.pl

Foto: Echo Dnia