DZIERĄŻNIA, Św. Marii Magdaleny

Adres:
28-440 Działoszyce, Dzierążnia nr 130
tel. 41-352-70-05

liczba mieszkańców: 1 278

Proboszcz:
ks. Władysław Kutuś, KKW, ur. 1956 (Świniary), wyśw. 1981, mian. 2001

Kaplice:
Orkanów (pw. NMP Królowej Polski)

Rys historyczny:
Od średniowiecza

Pierwszy kościół ufundował zapewne w XIII bp Iwo Odrowąż, na ziemiach należących do biskupów krakowskich. Wg Jana Długosza była ona wzniesiona ok. 1218-1229, jest odnotowana w wykazach świętopietrza z 1326 r. W 1440 r. kanonik krakowski magister Paweł z Zatora zbudował drugi kościół (zgodnie z informacjami zawartymi w karcie ewidencyjnej zabytku, z tamtej epoki zachowała się wieża, przebudowana w 1824 r.).

Kościół w obecnej formie był wznoszony w kilku etapach. I tak, prezbiterium z 1646 r. zostało powiększone ok. 1850 r. Nawa jest z 1660 r. Przedsionek północny (pierwotnie zakrystia), został wybudowany w poł. XVII w., a skarbiec południowy z 1847 r. – powiększony i zmieniony na zakrystię w 1901 roku. Najważniejsze przebudowy i remonty miały miejsce w: 1824, 1847 i 1955 r.

Kościół jest orientowany, murowany z kamienia. Jego nawa jest szersza i wyższa od prezbiterium, dwuprzęsłowa. Barokowa architektura posiada także we fragmentach starsze elementy (gotyk, renesans).

Ołtarz św. Marii Magdaleny i kaplica Grobu Chrystusa
Późnobarokowy ołtarz św. Marii Magdaleny zawiera oryginalne malowidło z połowy XVII w., w technice typowej dla czasu powstania (olej na płótnie) o wymiarach 250x150 centymetrów. Płótno, w złoconej ramie, przedstawia uduchowioną postać świętej. Na belkowaniach nad ołtarzem znajduje się okazała, promienista gloria z rzeźbą gołębicy, stanowiąca dekorację całego ołtarza.

Tuż pod ołtarzem głównym znajduje się oryginalna kaplica Grobu Chrystusa z poł. XVII w., służąca obecnie jako kaplica Miłosierdzia Bożego oraz jako miejsce przygotowania grobu Pana Jezusa w Wielkim Tygodniu.

Dwa ołtarze boczne późnobarokowe. We wnętrzu ponadto: krzyż barokowy nad tęczą, obraz św. Anny, rzeźby i ornamenty neorokokowe – głównie autorstwa Stanisława Angielskiego ze Skalbmierza  (zm. 1937 r.), także chór muzyczny i organy. Ponadto płyta kamienna z herbem Dębno kard. Józefa Oleśnickiego (poł. XV w.), wmurowana w ścianę dawnego skarbca. Kamienne, marmurowe posadzki (częściowo z piaskowca).

Czy wiesz, że…       
Warto zauważyć okazałą bramę wejściową, wkomponowaną w ogrodzenie kościoła – kamienna neobarokowa brama ma formę arkadowej, trójosiowej struktury z ażurowym zwieńczeniem w osi głównej oraz rzeźbami i wazonami.

W czasach feudalizmu nie znano tutaj pańszczyzny. Leszek Czarny osadził w Dzierążni tzw. koniarzy (chonarii);

Już w 1855 r. w Dzierążni utworzono szkołę parafialną, mieszczącą się w organistówce. W 1869 r. powstała szkoła gminna. Od roku szkolnego 1924/1925 placówka oświatowa w Dzierążni stała się szkołą 7-klasową, w której uczyło się 417 dzieci. 20 października 1925 r. bp Augustyn Łosiński dokonał poświęcenia kamienia węgielnego pod budynek nowej szkoły. Podczas II wojny światowej nauczyciele współpracowali z konspiracją i prowadzili tajne nauczanie. Szkoła dobrze funkcjonuje po dziś dzień.

W okresie II wojny światowej okolice Dzierążni były miejscem ćwiczeń oddziałów Armii Krajowej. Podczas pogromu Żydów, licznie zamieszkujących niedalekie Działoszyce (szacuje się, że było ich przed masowymi mordami ok. 14 tys.), wielu z nich uciekło i ukrywało się w jarach i wąwozach w okolicach Dzierążni. Wydarzenia te pamięta wielu mieszkańców.

Odpusty: św. Marii Magdaleny – 22 lipca
MB Różańcowej – w I niedzielę października