JĘDRZEJÓW, Bł. Wincentego Kadłubka b. w.

Adres:
28-300 Jędrzejów, ul. Klasztorna 20
tel. 41-386-35-25; 41-386-23-08
fax 41-386-19-56

www.jedrzejow.cystersi.pl

liczba mieszkańców: 5 986

Proboszcz:
o. Jakub Edward Zawadzki SOCist, mian. 2019

Wikariusze:
o. Bruno Paterewicz OCist., ur. 1986, wyśw. 2016, mian. 2019
o. Jan Strumiłkowski SOCist., mian 2019
o. Maciej Lis SOCist., mian 2021

Kapelan szpitalny:
o. Włodzimierz Łapacki OCist., mian. 2022, tel. 519-553-812

Kaplice:
Prząsław (pw. Najśw. Serca Jezusa)
Chorzewa (pw. MB Anielskiej)

Domy zakonne:
Opactwo Ojców Cystersów
28-300 Jędrzejów, ul. Klasztorna 20
tel. 41-386-23-08

Opat:
o. Rafał Ścibiorowski SOCist., mian. 2019

Rys historyczny:
Pierwszy kościół klasztorny i obecność cystersów w Jędrzejowie (dawniej Brzeźnicy) sięgają w XII wiek. Parafia została erygowana dopiero 19 lipca 1913 r.

Cysterskie dziedzictwo
W latach 1140-1149 Janik z rodu Gryfitów, abp gnieźnieński, wraz ze swoim bratem Klemensem ufundowali w Brzeźnicy (Jędrzejowie) kościół i klasztor. Ojcowie przybyli tu z burgundzkiego opactwa Morimond. Od samego początku podjęli swoje obowiązki zakonne oraz, zgodnie z zasadą ora et labora, działalność gospodarczą, a także intelektualną. Nurt intelektualny zapewne nasilił się po wstąpieniu w 1218 r. do wspólnoty zakonnej biskupa Wincentego – historiografa, kronikarza, człowieka wielkiej kultury. Po śmierci Kadłubka, która nastąpiła w jędrzejowskim klasztorze, rozwijający się tu jego kult był przyczyną żywotności opactwa. Po okresie chwilowej stagnacji w XVI w., spowodowanej przez reformację, po 1580 r. opactwo jędrzejowskie na nowo odzyskało swoje znaczenie i funkcjonowało nieprzerwanie do czasów rozbiorów. Cystersi podtrzymywali tradycje muzyczne, a obok własnego studium filozoficzno-teologicznego prowadzili szkołę podstawową i podwydziałową. W okresie Księstwa Warszawskiego jędrzejowski klasztor objęty był wzmożonym nadzorem.

1 lipca 1819 r. car Aleksander I dokonał kasaty opactwa cystersów, ale zakonnicy dotrwali tutaj do 1855 r., gdy zmarł ostatni cysters o. Wilhelm Ulawski. W latach 1856-1870 obiekt pocysterski znalazł się w rękach ojców reformatów. Ale choć na klasztor i konwent spadło tyle klęsk, nie zanikł bynajmniej kult Kadłubka, co zadecydowało o stopniowym reaktywowaniu wspólnoty. W 1886 r. z kościoła pocysterskiego została utworzona filia parafii Świętej Trójcy. Mając przychylność pasterza diecezji, miejscowa wspólnota, wychowana w czci dla Wincentego, dążyła do powołania samodzielnej parafii. Carskie władze administracyjne wyrażając długo oczekiwaną zgodę, zastrzegły konieczność zebrania odpowiednich funduszy – tzw. „żelaznego kapitału” i formy wykupu z macierzystej parafii.

Powstanie parafii
Bp Augustyn Łosiński 19 lipca 1913 r. erygował parafię pw. bł. Wincentego Kadłubka przy kościele pocysterskim, wydzieloną z parafii Świętej Trójcy. Była to wspólnota o charakterze diecezjalnym. W odbudowę życia parafialnego czynnie włączyli się nowi proboszczowie, a ostatni z nich, sprawujący swój urząd do 1945 r., wielce zasłużony ks. Stanisław Marchewka, przygotował wszystko do przejęcia parafii przez cystersów, co nastąpiło 23 września 1945 roku. Cystersi gospodarują tam do dziś. 

Zabytkowy obiekt
Kościół jest późnoromański w zrębie, z przekształceniami gotyckimi i barokowymi. W zachodnim murze fragment pozostałości świątyni romańskiej sprzed 1140 r. Ołtarz główny późnobarokowy z figurą Matki Bożej Wniebowziętej, czczonej przez cystersów na całym świecie, 7 ołtarzy bocznych. W kaplicy bł. Wincentego trumienka z relikwiami – miejsce szczególne dla pątników oraz polichromia z XVIII w., w kaplicy Matki Bożej – kopia obrazu jasnogórskiego, poświęconego przez Jana Pawła II w 1983 r.

Do kościoła przylega klasztor (najstarsze jego skrzydło wybudowano w I poł. XIII w.), przebudowywany wraz z kościołem. Unikatowe w skali europejskiej, doskonale zachowane organy z połowy XVIII w., dopełniają obrazu najważniejszych zabytków w świątyni.

Czy wiesz, że…
Pierwszej konsekracji kościoła dokonał bp Maur. W 1167 r. po wybudowaniu kościoła klasztornego w poświęceniu uczestniczyli m.in. Mieszko Stary i Kazimierz Sprawiedliwy. Po raz trzeci kościół był  konsekrowany przez bp. Kadłubka w 1210 r. i został poświęcony Maryi Dziewicy i św. Wojciechowi.

W 1218 r. znamienity biskup Kadłubek, wpływowy mąż stanu, bliski doradca władców, światły i wykształcony zwolennik reform w ówczesnym Kościele polskim, zrezygnował z godności, beneficjów i z urzędu, by pieszo przywędrować do Jędrzejowa i tu jako skromny mnich spędzić kilka lat  życia (m.in. na pisaniu ostatniej części „Kroniki Polskiej”.

Bł. Wincenty Kadłubek jest drugim patronem diecezji kieleckiej (wspomnienie 9 października) oraz patronem miasta Jędrzejowa. Jego relikwie powędrowały stąd do ponad 40 polskich i zagranicznych kościołów.