PIŃCZÓW, Św. Jana Ap. i Ew.

Adres:
28-400 Pińczów, ul. J. Piłsudskiego 4
tel. prob. 41-357-78-10

www.swjanpinczow.pl

liczba mieszkańców: 4 580

Proboszcz:
ks. Jan Staworzyński, KKW, ur. 1953 (Wiślica), wyśw. 1978, mian. 2008

Wikariusz:
ks. Tomasz Kaczówka, mgr teol., ur. 1987 (Smęgorzów - diec. tarnowska), wyśw. 2012, mian. 2020
ks. Artur Zakrzewski, mgr teol., ur. 1982 (Stojewsko), wyśw. 2008, mian. 2021

Dom zakonny:
Siostry Sercanki
28-400 Pińczów, ul. Batalionów Chłopskich 8
tel. 41-357-32-41

Rys historyczny:
Pierwszy kościół istniał już w 1326 r. Murowaną świątynię w Pińczowie zbudował w latach 30-tych XV w. Zbigniew Oleśnicki – biskup krakowski. W 1443 r. do Pińczowa przybyli na zaproszenie biskupa paulini, którzy przejęli świątynię na klasztorną. 

To trójnawowa świątynia barkowa z pozostałościami gotyku i renesansu. Ze starego kościoła pozostały gotycka fasada z przyporami i kruchtą, krypty nad nawą północną.  Kruchta i fasada została nadbudowane. Autorem całej przebudowy był najpewniej Tomasz Poncino XVII- wieczny włoski architekt. Kruchta – najstarsza budowla miasta posiada sklepienie krzyżowo-żebrowe, wiedzie do niej gotycki portal. Korpus nawowy na planie zbliżonym do kwadratu, czteroprzęsłowy, prezbiterium nieco niższe i węższe od nawy głównej, dwuprzęsłowe, zamknięte półkoliście.

Świątynia ma ołtarz główny w stylu regencji, pochodzący z 1744 r. Po środku zabytkowy krucyfiks. Po obu stronach prezbiterium – zabytkowe, odrestaurowane stalle, na zapleckach – sceny z życia pustelników. Dziewięć ołtarzy bocznych zdobionych obrazami, otoczonych figurami świętych powstało jeszcze przed 1748 r. Na sklepieniu - dekoracja stiukowa. Epitafia – z XVIII i XIX w. Bogate zdobnictwo i wiele skarbów świątynia zawdzięcza rodowi Myszkowskich, z którego wywodził się Piotr Myszkowski – podkanclerzy koronny i biskup krakowski. Wykupił on Pińczów w 1580 r., a jego spadkobiercy wybudowali w mieście wspaniałą i wystawną rezydencję. Na zachodniej ścianie – chór muzyczny z rokokowymi organami. Prospekt bogato zdobiony. Do nawy południowej dobudowano  w latach 1720-1723 kaplicę Aniołów, w ołtarzu – obraz Archanioła Gabriela, pod nim odkryto zabytkową ikonę z 1742 r. przedstawiającą Matkę Bożą Częstochowską.  Ambona – z figurą św. Jana Ew. Wnętrze znaczone jest herbem rodów Oleśnickich  i Myszkowskich (Jastrzębiec). 

Obok kościoła stoi wysoka na 14 metrów barokowa dzwonnica powstała w latach 1685-1691, wybudowana przez Wojciecha Trybulskiego z Kielc. Na dzwonnicy cztery dzwony , dwa pochodzące z XV w. Nieopodal stoi figura Matki Bożej na kolumnie korynckiej z 1661 r.

Czy wiesz, że…
Kiedy w Polsce działały silne ośrodki reformacji, w 1550 kościół w Pińczowie przejęli protestanci. Paulini opuścili miasto. Przez jakiś czas funkcjonowało  w kościele gimnazjum różnowiercze. Po odzyskaniu i remoncie świątynię konsekrowano w 1656 r.

W 1819 r. w Pińczowie skasowano klasztor Paulinów. Majątek zabrały władze carskie Królestwa Polskiego. Pozostali na miejscu zakonnicy obsługiwali parafię jako kapłani diecezjalni.

W 1593 r. margrabia Zygmunt Myszkowski ufundował w mieście szkołę parafialną, a opiekę nad nią powierzył klasztorowi paulinów.

W kościele pochowany jest Jan Łaski, pastor i teolog protestancki, działacz polskiej reformacji.

W pobliżu kościoła można odwiedzić  Synagogę Starą powstałą  w latach 1594-1609 . Wewnątrz zdobią ją malowidła pochodzą z lat 40-tych XVII w. W przedsionku – polichromia z tekstami modlitw i motywy roślinne. Synagogę okala mur będący zarazem pomnikiem Pamięci o Holocauście miejscowych Żydów.  

Na szczycie Góry św. Anny znajduje się piękna kaplica manierystyczna z 1600 r. zwieńczona kopułą z latarnią, dedykowana właśnie św. Annie. Budowla ma kształt kwadratu. Autorstwo projektu przypisuje się Santi Gucciemu. Kaplicę ufundował Zygmunt Myszkowski.

Odpusty: św. Jana – 27 grudnia
MB Różańcowej – I niedziela października
w kaplicy św. Anny – 26 lipca