ZIELENICE, Niepokalanego Poczęcia NMP

Adres:
32-107 Radziemice, Zielenice 30
tel. 739-988-911

https://sanktuariumzielenice.pl/

liczba mieszkańców: 987

Administrator:
ks. Adam Kaczmarczyk, mgr teol., ur. 1981 (Kozłów Małogoski), wyśw. 2005, mian. 2024

Rys historyczny:
Zielenice, oddalone ok. 100 km od Kielc, a zaledwie ok. 30 km od Krakowa należą do najciekawszych sanktuariów maryjnych w kraju, z XVI-wiecznym obrazem Matki Bożej z Dzieciątkiem, od 1613 r. odbierającym cześć w miejscowym kościele, a uznanym za cudowny w 1654 r.

Historyczne początki Zielenic sięgają lat 1326-1346. Pierwszym patronem zielenickiego, drewnianego kościoła był św. Mikołaj. Z historią zielenickiego sanktuarium i cudownego obrazu są złączeni m.in. jezuici, którzy pod koniec XVI w. otrzymali je w spadku na uposażenie jezuickiego nowicjatu w Krakowie. Kopia Matki Bożej Śnieżnej była czczona właśnie w kościele nowicjackim jezuitów w Krakowie, skąd w 1613 r. została przewieziona do Zielenic. – „Łaski zaczęły się sypać, a cuda dziać...” – napisano wówczas w kronikach.

13 maja 1654 r. bp Piotr Gembicki wydał dekret uznający obraz Matki Bożej w Zielenicach za cudowny, co przyczyniło się do szybkiego rozprzestrzeniania kultu. Napływ pielgrzymów z Polski i Europy był duży – z tego m.in. powodu potrzebny był nowy, obszerniejszy  kościół. Zbudował go w 1660 r. miejscowy proboszcz ks. Smuglewicz, a nową drewnianą świątynię konsekrował w 1660 r. bp Mikołaj Oborski.

Obecny murowany kościół wybudował w latach 1681-1691 cudownie uzdrowiony w Zielenicach Franciszek Szembek. Kościół był konsekrowany 1 września 1691 r. przez bpa Jana Małachowskiego. Na XVII i XVIII w. przypada największy napływ pielgrzymów.

Szczególnie trudny dla Zielenic był czas rozbiorów, ale już w okresie międzywojennym sanktuarium promieniowało kultem maryjnym na całą okolicę, a pielgrzymki przybywały z bardzo daleka. Pod koniec II wojny światowej kościół był zbombardowany. W ramach obchodu Tysiąclecia Chrztu Polski przed odnowionym obrazem odbywały się liczne uroczystości maryjne.

Obraz Matki Bożej Zielenickiej z końca XVI w. – kopia Salus Populi Romani – był koronowany przez Jana Pawła II w Częstochowie 19 czerwca 1983 r. Intronizacja obrazu w Zielenicach odbyła się 14 sierpnia 1983 r. Uroczystej Sumie przewodniczyli kard. Franciszek Macharski i bp Stanisław Szymecki.

Obecny kościół (zbudowany przez F. Szembeka), z II poł. XVII w., murowany posiada prostokątną nawę trójprzęsłową, z prawie kwadratowym prezbiterium. Ołtarz główny barokowy, 4 ołtarze boczne – rokokowe. W głównym ołtarzu – obraz Matki Bożej Zielenickiej. Nad obrazem znajduje się ozdobny kartusz. Ołtarz wykonany jest z drewna polichromowanego malowanego na czarno. Zwieńczenie wspierają 4 kolumny zakończone ozdobionymi ornamentem akantowym kapitelami. Ołtarz częściowo złocony. Po bokach – 2 rzeźby, podobnie na szczycie zwieńczenia spoczywają złocone rzeźby aniołów. Ołtarz ma budowę statyczną i charakterystyczne dla tego okresu trójkątne zwieńczenie. Ołtarz pochodzi z końca XVII w. Ołtarze boczne wykonane z podobnych materiałów są jednak późniejsze, ukończone w 1717 r.

W nawie głównej ponadto ambona – wykonana z podobnych materiałów jak ołtarze i zdobiona rzeźbami podobnymi do tych znajdujących się w ołtarzu głównym. We wnętrzu znajduje się kilka cennych obrazów autorstwa artysty malarza Jana Molgi: m.in.: uzdrowienie Franciszka Szembeka i Kościuszko przed obrazem Matki Bożej Zielenickiej. Ściany kościoła pokrywają liczne wota składane przez pielgrzymujących do sanktuarium. Jest także obraz św. Ignacego Loyoli – znak łączności  kościoła z jezuitami i ks. Alojzego Orione, założyciela Zgromadzenia Małego Dzieła Boskiej Opatrzności, zwanych orionistami  (w latach 1979- 2007 r. gospodarzy parafii i sanktuarium).

Czy wiesz, że…
W 1785 r. została erygowana Droga Krzyżowa przy parafii. W 1788 r. zostało przy kościele założone Bractwo Miłosierdzia, istniał już wówczas we wsi dom dla starców. W 1795 r. Pius VI nadał zielenickiemu kościołowi liczne odpusty.

Tzw. „księga cudów” jest nieprzerwanie prowadzona od XVII wieku do chwili obecnej. Do 1773 r. sanktuarium opiekowali się jezuici, następnie w latach 1979-2007 orioniści. Od 2007 r. jest to parafia diecezjalna diecezji kieleckiej.

Odpusty: Niepokalanego Poczęcia NMP – 8 grudnia
Zesłania Ducha Świętego – I i II dzień
Wniebowzięcia NMP – 15 sierpnia
Narodzenia NMP – 8 września