67 rocznica niepodległości Ghany

Nie wszystkie kraje obchodzą dzień niepodległości, bo tak się ułożyła ich historia, że nie musiały one jej proklamować w jakiś specyficzny sposób, albo jej odzyskiwać. To co łączy Ghanę i Polskę to właśnie szczególne obchody dnia niepodległości – pisze do nas Ksiądz Arcybiskup Henryk Jagodziński.

W Ghanie, podobnie jak w Polsce, są to wyjątkowo uroczyste obchody. Za prezydentury obecnego Prezydenta J.E. Nana Addo Dankwa Akufo-Addo, którego drugi mandat dobiega końca w grudniu tego roku, wprowadził on zwyczaj, że to święto obchodzi się każdego roku w innym mieście. To co pozostaje niezmienne, to data ogłoszenia niepodległości, 6 marca 1957 r. W tym roku, te obchody miały miejsce w mieście Koforidua, stolicy Wschodniego Regionu, z którego nawiasem mówiąc pan Prezydent pochodzi.

Miejscem uroczystości był stadion sportowy. Oprócz Prezydenta i korpusu dyplomatycznego oczywiście przybyli najwyżsi urzędnicy kraju, studenci i młodzież szkolna, a przede wszystkim siły zbrojne. Co roku, zapraszany jest jakiś szczególny gość honorowy. W tym roku, był nim Prezydent Wybrzeża Kości Słoniowej, J.E. Alassane Ouattra.

Poszczególne kategorie gości przybywały z kilkunastominutowymi odstępami czasu. Na samym końcu przybył J.E. Akufo Addo. Jego przybycie było bardzo malownicze, ponieważ towarzyszyła mu konna gwardia prezydencka z lancami, z niebiesko-białymi proporczykami.

Już wielokrotnie o tym wspominałem, że nieodłączną cechą kultury ghańskiej jest wielka rola, jaką w niej odgrywa religia. Także tym razem, uroczystość rozpoczęła się modlitwą. W Ghanie, jest to czymś normalnym, w przeciwieństwie do krajów Zachodu, nikogo to nie dziwi ani nie gorszy. Zostały odmówione trzy modlitwy, przez trzech różnych przedstawicieli religii: religii tradycyjnej, muzułmańskiej i chrześcijańskiej.

Kiedy przybyłem na miejsce, na płycie stadionu były rozmieszczone różnorodne poddziały sił zbrojnych, różniące się kolorami i strojem mundurów, co wskazywało na rodzaj wojsk, z których pochodzili. Po modlitwach i odegraniu hymnu, Prezydent w otwartym samochodzie dokonał przeglądu zgromadzonych poddziałów a następnie zapalił wieczny ogień, w ogromnym zniczu, przypominającym znicz olimpijski. Po tych oficjalnych czynnościach, rozpoczęła się parada różnych grup przed trybuną honorową. Najpierw maszerowała młodzież szkolna, wyróżniająca się właściwymi dla danej szkoły uniformami. Potem pojawiły się różne grupy zawodowe oraz przedstawiciele 16 regionów, na jakie podzielona jest Ghana. Grupy regionalne przedefilowały w swoich malowniczych i folklorystycznych wersjach, odgrywając także małe scenki rodzajowe. Następnie w zwartym szyku, przed trybuną honorową przemaszerowali weterani. Po nich wystąpiła młodzież przed trybuna honorową, recytując przygotowane na tę okazję wiersze. Dalej były występy folklorystyczne, po których swoje umiejętności gimnastyczne zademonstrowali kadeci jednej z wojskowych szkół. Tzw. gwoździem programu był pokaz desantu sił specjalnych ze śmigłowca, wprawiając w zachwyt swoimi umiejętnościami zgromadzoną publiczność. Występ sił specjalnych zapoczątkował defiladę wojskową, w trakcie której wystąpiły także jednostki z ciężkim sprzętem. Była nawet obecna marynarka wojenna, która wiozła swoje łodzie na platformach. Zakończeniem tego pokazy był przemarsz sił policyjnych ze swoim sprzętem oraz strażaków. Był także pokaz musztry paradnej. Defilada zakończyła się salwą honorową z 21 armat. Po salwie armatniej krótkie przemówienie wygłosił gość honorowy, po czym rozpoczęło się wystąpienie Prezydenta.

Na początku J.E. Akufo-Ado, zaznaczył, że tematem tegorocznych obchodów święta niepodległości jest hasło: „Nasza demokracja, nasza duma”. Zastanawiając się nad drogą narodu, Prezydent podkreślił znaczenie podtrzymywania i przekazywania cenionych wartości narodowych z pokolenia na pokolenie. Wskazał także na konieczność zbiorowej dumy z ghańskiej tożsamości i wartości. Odnosząc się do wyzwań gospodarczych które stoją przed Ghaną, Prezydent przyznał, że naród znosi istniejące trudności, ale wyraził optymizm co do lepszych perspektyw na przyszłość. Wezwał obywateli do zachowania nadziei, wskazując, że Ghana przezwyciężyła w przeszłości najgorsze próby gospodarcze. „Jeśli mamy być dumni z tego, że jesteśmy Ghańczykami, powinien istnieć konsensus co do wartości, które są nam drogie, i powinniśmy przekazywać je każdemu pokoleniu” – powiedział Prezydent Akufo-Addo. „Drodzy Ghańczycy, wiem, że przeszliśmy przez trudną sytuację gospodarczą, ale jasne jest, że przezwyciężyliśmy najgorsze i powinniśmy oczekiwać lepszych czasów”. Powiedział także, że: „Musimy się jeszcze wiele nauczyć, zwłaszcza jeśli chodzi o tolerancję dla odmiennych poglądów”. Podkreślił on znaczenie wyciągania wniosków z przeszłych doświadczeń, zwłaszcza w kontekście dyskursu politycznego, wzywając do większej tolerancji dla różnych opinii, zwłaszcza w okresie poprzedzającym grudniowe wybory. Uznając transformacyjny wpływ technologii na przejrzystość wyborów, Prezydent podkreślił zagrożenia związane z rozprzestrzenianiem się dezinformacji. Oceniając stan wolności słowa i wolności mediów w Ghanie, prezydent Akufo-Addo wyraził zadowolenie z poczynionych postępów. Potwierdzając żywą różnorodność głosów w dyskursie publicznym, wyraził również uznanie dla nieustannych wysiłków na rzecz poprawy jakości zaangażowania obywatelskiego i dialogu. Stwierdził: „Jeśli chodzi o wolność słowa i pełne wigoru media jako wskaźniki działającej demokracji, wierzę, że możemy powiedzieć, że dobrze sobie radzimy. Nie ma niebezpieczeństwa, że głosy sprzeciwu nie zostaną wysłuchane na żaden temat, nawet jeśli mamy jeszcze wiele do zrobienia w zakresie podniesienia jakości dyskursu publicznego”.

Na zakończenie swojego przemówienia, Prezydent wypowiedział znamienne słowa: „Niech nas Bóg pobłogosławi każdego z nas i naszą ojczyznę Ghanę”.

Jak widać od Ghany możemy się uczyć nie tylko religijnej tolerancji, ale także tolerancji dla ludzi o odmiennych poglądach. Możemy także nauczyć się czegoś i o demokracji. W Ghanie święto niepodległości, łączy wszystkich Ghańczyków, a nie dzieli. Uświadamia wszystkich, że ojczyzna jest matką dla wszystkich, a nie tylko dla tych, którzy aktualnie sprawują władzę.

† Henryk M. Jagodziński
NUNCJUSZ APOSTOLSKI W GHANIE

7 marca 2024 r.