Chałupki k. Kielc: Msza św. za garncarzy rozpoczęła „Chałupkowe Garncynki”

Od Mszy św. polowej za pokolenia świętokrzyskich garncarzy, celebrowanej przy unikatowym Ośrodku Tradycji Garncarstwa w Chałupkach w parafii Obice, odbyły się „Chałupkowe Garcynki”. Mszę św. za świętokrzyskich garncarzy koncelebrowało kilku kapłanów, a w liturgię włączyły się zespoły ludowe.

- To nasze dziękczynienie za to, że trwamy, że nasza ceramika wciąż się podoba, pomimo konkurencji – mówi Elżbieta Klimczak, nestorka garncarzy, która specjalizuje się m.in. w sakralnej ceramice figuralnej. Z kolei ks. kan. Stanisław Durek, proboszcz parafii Dobrego Pasterza w Obicach, który kilkanaście lat temu wprowadził zwyczaj Mszy św. na rozpoczęcie „Garncynek”, zauważa, że wydarzenie wpisało się w kalendarium regionu, ma swój koloryt oraz, co podkreśla - jest to wyraz pobożności i trwałości pokoleń garncarzy.

Po Mszy św. mieszkańcy i turyści oglądali pokazy rzemieślnicze, kiermasze, występy zespołów folklorystycznych. Podczas folklorystycznego festynu można było zobaczyć m.in. pracę garncarza, a także samodzielnie wykonać przedmioty z gliny na kole garncarskim. Zaprezentował się m.in. zespół ludowy „Brzezinianki”, a gwiazdą jest grupa „Pozytywnie Nakręceni”.

Organizatorzy przygotowali także konkurs dla garncarzy na najładniejszy przedmiot wykonany z gliny.

Podczas imprezy można było zwiedzić utworzony w 1989 r. Muzealny Ośrodek Tradycji Garncarstwa – unikatową placówkę w skali kraju. Stała ekspozycja prezentuje mistrzowski kunszt rodzimych wyrobów glinianych, są także archiwalne fotografie i warsztat garncarski zaaranżowany na bazie autentycznego pieca dwukomorowego – wyjątkowego eksponatu w skali kraju.

Początki rodzimego garncarstwa to połowa XVI w. - z tego okresu pochodzą znaleziska archeologiczne. W XIX w. w Chałupkach powstała pierwsza manufaktura, produkująca naczynia użytkowe, fajans i kamionkę. W 1899 r. garncarstwem w Chałupkach zajmowało się 200 mężczyzn i 30 kobiet. W 1922 r. 50 garncarzy z trudem mogło sprostać zapotrzebowaniu rynku. Po kryzysie, spowodowanym II wojną światową, do produkcji włączyło się nowe pokolenie garncarskich rodów.

Wyczerpywanie się zasobów gliny, konkurencja wyrobów syntetycznych i śmierć dawnych mistrzów powodowały stopniowy zanik tradycji.

Obecnie zaledwie w kilku rodzinnych warsztatach podtrzymywana jest produkcja naczyń i ceramiki figuralnej, w tym postaci świętych, aniołów, szopek bożonarodzeniowych, scen Ukrzyżowania, kropielnic i krzyży domowych.

Ceramika z Chałupek znajduje się w wielu polskich i europejskich muzeach.

dziar
tekst za: www.ekai.pl