Inauguracja plenarnego posiedzenia Konferencji Episkopatu Ghany

W dniach od 4 do 12 listopada 2022 r. miało miejsce coroczne Plenarne posiedzenie Konferencji Katolickich Biskupów Ghany (GCBC) – pisze do nas Ksiądz Arcybiskup Henryk Jagodziński, Nuncjusz Apostolski w Ghanie.

Każdego roku takie spotkanie jest organizowane przez inną diecezję. W tym roku, ta radość albo obowiązek, jak kto woli, spoczęła na Wikariacie Apostolskim Donkorkrom. Kodeks Prawa Kanonicznego w kan. 371 § 1 tak definiuje tę kościelną jednostkę administracyjną: „Wikariat apostolski lub prefektura apostolska oznacza określaną część Ludu Bożego, która z racji szczególnych okoliczności nie została jeszcze ukonstytuowana jako diecezja i jest powierzona pasterskiej trosce wikariusza apostolskiego lub prefekta apostolskiego, ażeby kierowali nią w imieniu Papieża”.

Uroczysta inauguracja miała miejsce 7 listopada, na którą to uroczystość także zostałem zaproszony. Jako temat przewodni swojego, tegorocznego spotkania biskupi ghańscy wybrali temat: „Dla Synodalnego Kościoła: komunia, uczestnictwo i misja w świetle nowej ewangelizacji w Ghanie”. Sama uroczystość rozpoczęła się o godzinie 10.00. Dlatego też musiałem się wybrać w podróż dzień wcześniej ze względu na czas, który trzeba poświęcić na podróż, której część trzeba odbyć promem. W zależności od tego jak długo czeka się na prom, podróż może trwać 7 albo 8 godzin.

W drodze do Donkorkrom odwiedziłem Siostry Misjonarki Służebniczki Ducha Świętego w Kwahu Tafo. Wśród czterech sióstr, które tam pracują, jest też s. Dorota z Polski. Już od 1947 r., a więc jeszcze przed ogłoszeniem niepodległości Ghany, siostry prowadzą tam klinikę. Klinika w warunkach ghańskich to coś pośredniego między ośrodkiem zdrowia a małym szpitalem. Posiadają tutaj kilka oddziałów, między innymi ginekologię, psychiatrię, pediatrię i niedługo będzie otwarta także okulistyka. Pacjenci przybywają tutaj z całego dystryktu, czyli naszego powiatu. Klinika dysponuje także nowoczesnym ambulansem, który służy pomocą także innym centrom medycznym oraz szpitalowi w tym dystrykcie. Dzięki poświęceniu sióstr i pomocy przyjaciół z kraju i zagranicy klinika słynie w okolicy z wysokiej jakości usług medycznych i chrześcijańskiego podejścia do pacjenta.Pomimo różnych trudności siostry mężnie służą Panu Bogu i ludziom w medycznej trosce o chorych. Jak pisał św. Paweł wszystko mogę w tym, który mnie umacnia (Flp 4, 13).

Donkorkrom znajduje się na półwyspie utworzonym przez największe sztuczne jezioro na świecie, jezioro Wolta. Aby nie odbywać podróży dookoła Ghany, musiałem skorzystać z usług wspomnianego promu. Była to moja pierwsza podróż promem w Ghanie. Po przedostaniu się na drugą stronę jeszcze czekało na mnie trzy godziny jazdy po bardziej lub mniej wyboistej drodze, a na pewnych jej odcinak przy całkowitej nieobecności asfaltu.

Uczestnicy plenarnego zebrania GCBC przyjechali na obrady już w piątek 4 listopada. Dnia następnego odbyli szereg spotkań z władzami cywilnymi dystryktu oraz tradycyjnymi wodzami. W niedzielę zaś, według już wypracowanej przez Konferencję tradycji, biskupi udali się do parafii apostolskiego wikariatu, aby sprawować Msze św. i spotkać się z wiernymi.

Poniedziałek, 7 listopada rozpoczęliśmy Mszą św. z udziałem małej grupy wiernych. Następnie o godzinie 10 w procesji przeszliśmy do dużej auli, gdzie miała odbywać się uroczysta inauguracja plenarnego zebrania. Jak można się było domyśleć, było to wielkie święto dla całego apostolskiego wikariatu. Na tej uroczystej inauguracji był także obecny regionalny minister, odpowiednik naszego wojewody, deputowani do parlamentu z regionu, przedstawiciele sił porządkowych, tradycyjni wodzowie oraz także przedstawiciele innych wyznań. Oczywiście większość obecnych to byli przedstawiciele różnych grup katolickich z diecezji i poza, np. Catholic Relief Service, czyli odpowiednik amerykańskiego Caritasu, który od lat ma w Ghanie swoje stałe przedstawicielstwo. Uroczystość, jak to zwykle przy takich okazjach bywa, składała się z serii przemówień, przeplatanych występami młodzieżowej grypy folklorystycznej. Pierwszy zabrał głos gospodarz spotkania J.E. bp. John Alphonse Asiedu SVD, wikariusz apostolski Donkorkrom, następnie zostałem poproszony o zabranie głosu. W moim wystąpieniu przypomniałem papieskie nauczanie o nowej ewangelizacji i synodalności obecne w dokumentach św. Jana Pawła II, Benedykta XVI i Papieża Franciszka, zwracając w szczególny sposób uwagę na potrzebę odnowy osobistego spotkania z Jezusem i misyjnego nawrócenia.

Szczególne wrażenie na zgromadzonych zrobiło przemówienie Przewodniczącego Konferencji Biskupów Ghany J.E abpa Philipa Naameh, arcybiskupa Tamale, który w bezpośrednich słowach zwrócił uwagę na wiele bolączek trapiących kraj. Wskazał na rosnące ubóstwo wśród ludności kraju pomimo działań podejmowanych przez Kościół. Wspomniał także o napięciach etnicznych, które pojawiają się nawet w niektórych wspólnotach chrześcijańskich. Powiedział również, że jest czymś niepokojącym coraz większe podążanie za bogactwem ze strony młodych oraz powiększająca się przepaść pomiędzy bogatymi a biednymi. Zauważył, że coraz bardziej staje się widoczny brak dyscypliny i zasad moralnych wśród młodzieży. Podkreślił, że ogromnym problemem z jakim boryka się kraj jest korupcja, której ulegają także ci, którzy są odpowiedzialni za jej zwalczanie. Dalej przypomniał o wielkim problemie jakim jest nielegalne wydobywanie złota, czego skutkiem jest nie tylko dewastacja ziemi, ale także zanieczyszczenie wody, co odbija się na zdrowiu całego społeczeństwa, ponieważ w tym procederze niektórzy używają rtęci, która później przenika do wody pitnej. Wskazując na wiele jeszcze innych bolączek, które obecnie trapią kraj, J.E. abp Naameh stwierdził, że u wielu chrześcijan pogoń za pieniądzem zamyka ich na orędzie Chrystusa i potrzeby biednych. Jest to spowodowane brakiem wiary, co z kolei jest spowodowane brakiem osobistego spotkania z Jezusem. Aktualna sytuacja w Ghanie, według jego słów, jasno przedstawia znaki społeczeństwa, które stopniowo staje się obojętne wobec Ewangelii Chrystusowej. Jest to nowe wyzwanie dla Kościoła. To czego teraz potrzebuje Kościół, to nowa strategia z odnowioną pasją głoszenia Chrystusa ludziom. Powiedział także, że w tym celu należy zintensyfikować katechezę i programy formacyjne dla wiernych, aby pomóc pojedynczym ludziom w osobistym przeżywaniu ich wiary w Chrystusa. Na zakończenie swojego wystąpienia, abp Naameh powiedział, że proces synodalny, który stara się włączyć wszystkich w ewangelizację, jako ważne narzędziezaproponował uczestnictwo. Papież Franciszek chce, abyśmy zrozumieli, że ewangelizacja nie jest programem dla jakichś profesjonalistów, podczas gdy reszta wiernych pozostaje biernymi odbiorcami. Przypomina nam, że wszyscy jesteśmy uczniami-misjonarzami, ponieważ uświęcająca moc Ducha działa w nas wszystkich, pobudzając nas do ewangelizacji (por. EG 119). Dlatego wzywa wszystkich wiernych, aby nie pozostawiali zadania ewangelizacji tylko biskupom, kapłanom i osobom konsekrowanym. Wszyscy tworzą „świętych wiernych Bogu”, ponieważ wszyscy weszli do Kościoła przez chrzest jako świeccy. Wszyscy muszą zrozumieć, że Kościół jest przede wszystkim ludem pielgrzymującym ku Bogu (EG, 111).

Widać po wystąpieniu przewodniczącego Konferencji Episkopatu Ghany, że świat ulega coraz większej globalizacji również i w sferze religijnej, gdzie wiele problemów ma zasięg ogólnoświatowy. Można by powiedzieć na podstawie analizy przedstawionej przez abpa Naameh, że i w Polsce mamy podobne problemy, jak i w Ghanie. Ale są oczywiście także pewne różnice; w Polsce np. nie ma problemów związanych z nielegalnym wydobywaniem złota, a w Ghanie nie spotyka się antyklerykalizmu i promocji apostazji w mediach.

Podobnie jak w Ghanie, także i w Polsce, lekarstwem na te wszystkie boleści jest żywa wiara w Chrystusa, która jest konsekwencją osobistego spotkania z Nim.

† Henryk M. Jagodziński
Nuncjusz Apostolski w Ghanie

10 listopada 2022 r.