Kielce: Obchody 153. rocznicy powstania styczniowego

Spotkanie na polanie klasztornej na Karczówce w 100. rocznicę pierwszej polowej Mszy św. za powstańców, Msza św. w intencji Ojczyzny, Apel Pamięci i zapalenie zniczy przez młodzież w miejscach związanych z historią powstania styczniowego – tak obchodzono dziś w Kielcach 153. rocznicę narodowego zrywu.

Obchody rozpoczęły się na wzgórzu Karczówka, przed wjazdem na klasztorny dziedziniec. Było to przypomnienie uroczystości, które odbyły się w tym miejscu dokładnie sto lat temu - 23 stycznia 1916 roku. W zorganizowanej wtedy Mszy polowej po raz pierwszy oficjalnie świętowano pamięć powstańców styczniowych 1863 roku i legionistów polskich 1914 roku oraz poświęcono krzyż ustawiony przed wjazdem na wzgórze Karczówka.

Te wydarzenia przypomniał Stanisław Szrek – prezes Stowarzyszenia Ochrony i Tradycji Genius Loci „Karczówka”. Odczytano historyczną odezwę do rodaków z 1916 roku, a uczestnicy otrzymali specjalną okolicznościową gazetę „Kuryer Kielecki”. Atmosferę wydarzenia tworzyły m.in. grupy rekonstrukcyjne, m.in. formacji Żuawów Śmierci, oddział ułanów wileńskich, ryngrafy powstańcze na wielu mundurach oraz poczty sztandarowe policji, wojska, straży pożarnej, szkół, organizacji kombatanckich i patriotycznych.

W uroczystości wzięli udział m.in. wojewoda świętokrzyska Agata Wojtyszek, senator PiS Krzysztof Słoń, delegacje urzędu miasta, urzędu marszałkowskiego, IPN – Delegatura w Kielcach i in.

Msza św. za ojczyznę w klasztornym kościele na Karczówce zgromadziła wielu mieszkańców miasta i była transmitowana „na żywo" przez TVP Polonia. Uroczystą oprawę zapewnił chór Antidotum, który zaśpiewał przed i po Mszy pieśni patriotyczne - powstańcze i legionowe.

„Przyszliśmy dzisiaj, aby wolność nam daną i zadaną uszanować modlitwą i zadumą. Jesteśmy zaproszeni do trwania w nauce historii i nauce Chrystusa” – mówił w homilii ks. Jan Oleszko, rektor kościoła na Karczówce. Zauważył, że „historię pisze się świadectwem życia, nie kłótnią”.

Przypominając czasy powstańcze i „młodych, kieleckich gimnazjalistów, którzy szli do powstania” zaapelował, aby wierzyć mocno w tę „zadaną wolność” oraz „dodawać sobie otuchy, wspierać się wzajemnie, by ta wolność była dla nas smaczna”.

Po zakończeniu Mszy św. uczestnicy wydarzenia przeszli pod pomnik powstańców styczniowych 1863 roku, gdzie odczytano Apel Pamięci oraz oddano salwę honorową na cześć poległych powstańców.

Natomiast w godzinach porannych przeszły Marsze Pamięci z Białogonu i Czarnowa, przez górę Brusznia, ścieżką, którą podążali na miejsce zbiórki pierwsi powstańcy styczniowi z okolic Kielc.

Rocznicowe uroczystości na Karczówce przygotowali księża pallotyni - gospodarze Karczówki, Stowarzyszenie Ochrony Dziedzictwa Narodowego w Kielcach oraz Stowarzyszenie Ochrony i Tradycji Genius Loci „Karczówka”. W organizację przedsięwzięcia zaangażowały się również m.in. Świętokrzyski Urząd Wojewódzki, Kielecka Delegatura IPN, Ośrodek Myśli Obywatelskiej i Patriotycznej.

Powstanie styczniowe wybuchło 22 stycznia 1863 r., gdy Tymczasowy Rząd Narodowy opublikował manifest powstańczy. Upadło wiosną 1864 roku.

Kielecczyzna była miejscem ok. 250 walk i potyczek powstańców z wojskami rosyjskimi, m.in. pod Małogoszczem, Grochowiskami, na św. Krzyżu. Z samych Kielc ok. 336 mieszkańców poszło do powstania.

Z inicjatywy gen. Mariana Langiewicza, jednego z przywódców powstania styczniowego, odpowiedzialnego m.in. za przygotowanie go w Kielcach, miejscem koncentracji kieleckich spiskowców – sprzysiężonych z Kielc, Dymin, Białogonu - stało się wzgórze Karczówka. Był tutaj punkt zborny przed uderzeniem na garnizon rosyjski stacjonujący w Kielcach, do którego ostatecznie nie doszło.

Działalność spiskowców wspierali księża diecezjalni oraz bernardyni z Karczówki, z ojcami: Sylwestrem Grzybowskim, Wiktorynem Sikorskim, Martynianem Maszewskim, Kolumbinem Tomaszewskim, Spirydonem Stangierskim. W mieście odbywały się manifestacje i procesje popierające zryw powstańczy, a ludność cywilna bojkotowała zabawy karnawałowe.

W wyniku represji carskich władz klasztor w 1864 r. został skasowany, a zakonnicy przeniesieni do klasztoru bernardyńskiego w Wielkowoli.

Uroczyste obchody wybuchu powstania oraz egzekucji powstańców na Karczówce stawały się wielkimi manifestacjami patriotycznymi już w II Rzeczypospolitej. Są wciąż pieczołowicie pielęgnowanym elementem tradycji Kielc.

dziar
tekst za: www.ekai.pl