Konferencja w Pretorii, Dialog Monastyczno-Międzyreligijny „Jedność Boga i Jedność w Bogu”

Zgodnie z Kodeksem Prawa Kanonicznego, kan. 364, pkt. 6, do zadań Nuncjusza Apostolskiego należy podejmowanie, we współpracy z biskupami, odpowiednich kontaktów między Kościołem katolickim a innymi Kościołami, wspólnotami kościelnymi, a nawet religiami niechrześcijańskimi – pisze do nas Ksiądz Arcybiskup Henryk Jagodziński.

Okazja do realizacji tego zadania nadarzyła się 7 grudnia 2024 r. w kaplicy Wyższego Seminarium Duchownego św. Jana Vianneya w Pretorii, gdzie odbyła się konferencja pt. „Dialog Monastyczno-Międzyreligijny: Jedność Boga i Jedność w Bogu”, zorganizowana przez Departament Dialogu Międzyreligijnego Południowoafrykańskiej Konferencji Biskupów Katolickich (SACBC). W konferencji uczestniczył przewodniczący Departamentu ds. Dialogu Międzyreligijnego SACBC. Obecny był także Pan Seyed Mostafa Daryabari, radca ds. kultury Ambasady Iranu w RPA, wraz z kilkoma przywódcami muzułmańskimi szyitami. Konferencja miała charakter międzynarodowy, a jej uczestnicy przybyli nie tylko z RPA, ale także ze Stanów Zjednoczonych, Kanady, Brazylii, Niemiec, Kenii, Tanzanii i Senegalu. W wydarzeniu wzięli również udział przedstawiciele Kościoła scjentologicznego oraz Ruchu Focolare. Konferencję prowadził ks. Enrico Parry, przedstawiciel IMBISA (Międzyregionalnego Mitingu Biskupów Afryki Południowej) z siedzibą w Zimbabwe. Przemówienie powitalne wygłosił ks. Bonaventure Mashata, MAfr, sekretarz koordynator Departamentu Ekumenizmu, Dialogu Międzyreligijnego i Dialogu ze Światem Laickim SACBC. W swoim wystąpieniu ks. Mashata podkreślił, że przedstawiciele różnych religii dzielą te same wartości i współpracują na rzecz wspólnego dobra oraz sprawiedliwości na świecie.Modlitwę wprowadzającą poprowadził szejk Safiullah Khan, lider wspólnoty muzułmańskiej szyitów z Johannesburga. Następnie ks. Johannes B. Sibanyoni przedstawił pierwszego prelegenta. Pierwszym prelegentem był o. William Skudlarek, OSB, mnich z Opactwa św. Jana w Minnesocie (USA), konsultor Dykasterii ds. Dialogu Międzyreligijnego Kurii Rzymskiej, sekretarz generalny „Monastycznego Dialogu Międzyreligijnego” oraz wykładowca na Uniwersytecie św. Jana w Minnesocie. O. Skudlarek przywitał mnie po polsku, a następnie zdradził, że jego dziadkowie pochodzili z Tarnowa. Niestety, poza słowami powitania więcej polskich słów już nie znał. W swoim wystąpieniu przedstawił historię dialogu międzyreligijnego w Kościele katolickim, opisując jego rozwój instytucjonalny, a także kluczowe postaci i wydarzenia, które miały znaczenie dla tego dialogu. Szczególną uwagę poświęcił Deklaracji „Nostra Aetate”, która odegrała fundamentalną rolę w rozwoju relacji między Kościołem a religiami niechrześcijańskimi. Omawiając powstanie „Monastycznego Dialogu Międzyreligijnego”, o. Skudlarek wspomniał, że decydujący impuls do jego powstania dał kardynał Sergio Pignedoli, który w 1974 roku, jako przewodniczący przyszłej Dykasterii ds. Dialogu Międzyreligijnego, napisał list do opata prymasa benedyktynów, o. Remberta Weaklanda, OSB. W liście tym kardynał zachęcał zakony monastyczne do odgrywania wiodącej roli w dialogu międzyreligijnym, podkreślając, że obecność monastycyzmu w różnych tradycjach religijnych tworzy naturalny pomost do dialogu. Ojciec Skudlarek zauważył, że chrześcijanie i muzułmanie potrzebują siebie nawzajem. Islam prowokuje chrześcijan, aby podeszli poważnie do swojej wiary. Według prelegenta, katolicy i muzułmanie wierzą w tego samego Boga, dlatego kluczowe jest dążenie do jedności. Dalej o. Skudlarek mówił, że Bóg jest zawsze ten sam, choć ludzie oddają Mu cześć na różne sposoby. Wierzący w Boga muszą sobie nawzajem pomagać, by razem kontemplować jedność Boga.

Po jego wystąpieniu dr Sh. Mohammad Shomali został przedstawiony przez Maulanę Syeda Afaba Haidera. Dr Shomali urodził się w 1965 r. w Teheranie, w Iranie. Studiował w seminariach religijnych w Qom, uzyskał tytuł licencjata i magistra filozofii zachodniej na Uniwersytecie w Teheranie, a następnie uzyskał doktorat z filozofii na Uniwersytecie w Manchesterze, pisząc pracę o relatywizmie etycznym. Dr Shomali opowiedział o historii dialogu między islamem szyickim a chrześcijaństwem. Opisał swoje doświadczenia z Manchesteru, gdzie poszukiwał praktykujących chrześcijan do dialogu. Ale niestety nikogo takiego w zlaicyzowanej Wielkiej Brytanii nie mógł znaleźć. Dopiero z pomocą Ruchu Focolare, spotkał praktykujących chrześcijan. Focolarini zaprosili go również di ośrodka formacyjnego Focolarew Loppiano (Włochy), gdzie mógł się zapoznać z ich metodami formacyjnymi i dokładniej poznać ich działalność. Dr Shomali podkreślił, że chrześcijanie i muzułmanie muszą iść dalej niż sam dialog. Ważne jest, by odpowiedzieć na pytanie, co można zrobić, aby lepiej jednoczyć się wokół Boga. W swoim przesłaniu wezwał do wspólnego życia w jedności i miłości.

Następnie dr Mohammed ShaidMathee, starszy wykładowca na Uniwersytecie w Johannesburgu, podsumował wystąpienia prelegentów. W odniesieniu do o. Skudlarka podkreślił rolę Deklaracji „Nostra Aetate”. Stwierdził, że nie istnieje jedna teologia, ale wiele teologii, a między religiami może dochodzić do „trybalizmu” – rywalizacji o to, która religia jest „najlepsza”. Wskazał na istnienie dwóch „bogów”: jednego, który stworzył nas, i drugiego, którego sami tworzymy.

Kolejnym komentatorem był ks. Martin Badenhorst, OP, wykładowca Kolegium św. Augustyna w Johannesburgu. Podkreślił, że jedynym sposobem, by uniknąć „tworzenia Boga na swoje podobieństwo”, jest wspólna modlitwa i słuchanie Jego głosu. Zwrócił uwagę na znaczenie dokumentu z Abu Zabi „O ludzkim braterstwie dla pokoju światowego i wspólnego współżycia”, podpisanego przez papieża Franciszka 4 lutego 2019 r. Ks. Badenhorst zaznaczył, że Bóg jest źródłem wszelkiego stworzenia.

Zgromadzenie zakończyło się moją modlitwą, w której prosiłem Wszechmogącego Boga o Jego błogosławieństwo dla wszystkich zgromadzonych.

✠ Henryk M. Jagodziński
NUNCJUSZ APOSTOLSKI W RPA, LESOTHO, NAMIBII, ESWATINI i BOTSWANIE

Pretoria, dnia 7 grudnia 2024 r.