IRZĄDZE, Św. Wacława m.

Adres:
42-446 Irządze nr 145
tel. 34-355-86-55

liczba mieszkańców: 2 204

Proboszcz:
ks. Sławomir Piwko, mgr lic. teol., ur. 1969 (Wzdół), wyśw. 1994, mian. 2019

Rys historyczny:
Parafia Irządze, uznawana jest często za jedną z najstarszych w Polsce. Według zapisków kronikarskich, już w 1220 r. Iwo Odrowąż, bp krakowski przyznał dziesięciny z Irządzy klasztorowi w Mstowie. Jan Długosz napisał, że Irządze założyła księżna Dąbrówka z polecenia bp. misyjnego Jordana i  powołała tutaj parafię. Irządze miały być uposażeniem żon książąt polskich, tj. Dąbrówki, Ryksy i innych. Nazwa miejscowości wzięła się najprawdopodobniej właśnie od zwrotu „jej rządze” (czyli rządy).

Kościół murowany św. Wacława powstał z fundacji Stefana Świętopełka herbu Lis ok. 1390 r. Świątynia ucierpiała podczas wojen ze Szwedami. Najbardziej jednak została zniszczona podczas bitwy wojsk polskich z najeźdźcą Rakoczym w 1657 r. Kościół został spalony i splądrowany. Mury i wieża uległy zniszczeniu, a sklepienie zastąpiono deskami. Kościół został odbudowany w II poł. XVII w., a w 1894 r. rozbudowany i konsekrowany przez bp. Tomasza Kulińskiego. Na murze świątyni umiejscowiono słoneczny zegar.

Choć nie odzyskał dawnej świetności, to do dziś można podziwiać główne założenia bryły z gotyckim zamkniętym, wielobocznym prezbiterium i szeroką prostokątną nawą. Ołtarz główny barokowo-klasycystyczny z II poł. XVIII w. zawiera obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem. Boczne ołtarze – św. Antoniego i św. Jana Nepomucena, zostały niedawno odrestaurowane. Zachowały się zabytkowe konfesjonały, a w zakrystii można zobaczyć gotyckie lavabo. Wnętrze zdobią polichromie wykonane w latach 70-tych ubiegłego wieku.

Unikatową ozdobą kościoła jest złocona wczesnobarokowa ambona, w kształcie łodzi płynącej po falach, z której wyłaniają się potwory. Zdobią ją barokowe esy i godła ewangelistów. Górna część ambony stanowi maszt nawiązujący do tablic z Dekalogiem.

Czy wiesz, że…
Z Irządz pochodzili sławni rektorzy Uniwersytetu Jagiellońskiego: prymas Królestwa Polskiego – Wincenty Kot, Andrzej z Sadowia oraz Andrzej Gorra (Góra) z Mikołajewic. 

W Irządzach zachował się zabytkowy zespół parkowo-dworski. Dwór powstał w XVIII w. i stanowił własność rodziny Misiewskich. Obecnie jego właścicielem jest Urząd Gminy.

Odpusty: św. Wacława – 28 września
MB Królowej Świata – 31 maja