MIECHÓW, Grobu Bożego

Adres:
32-200 Miechów, ul. Warszawska 1
tel. 786-856-160, 41-383-13-78

www.bazylikamiechow.pl

liczba mieszkańców: 15 061

Proboszcz:
ks. Franciszek Siarek, KHW, ur. 1959 (Górno), wyśw. 1984, mian. 2018

Wikariusze:
ks. Mateusz Mastalerz, mgr teol. ur. 1995 (Wielogłowy - diec. tarnowska), wyśw. 2021, mian. 2021
ks. Ireneusz Kamiński, mgr teol., ur. 1994 (Kościelec), wyśw. 2019, mian. 2022
ks. Michał Kościański, mgr lic. teol., ur. 1980 (Koniecpol, Trójcy Świętej), wyśw. 2008, mian. 2023
ks. Wojciech Oczkowicz, mgr teol., ur. 1986 (Książ Wielki), wyśw. 2011, mian. 2023
ks. Andrzej Piszczek, mgr teol., mgr ekonomii, mgr psychologii, ur. 1979 (Kielce, św. Jadwigi Królowej), wyśw. 2020, mian. 2023
ks. Krzysztof Skorupka, ur. 1967 (Kąpiele Wielkie – diec. sosnowiecka), wyśw. 1993, mian. 2024

Kapelan Szpitala Św. Anny w Miechowie, ul. Szpitalna 3
ks. Stanisław Latosiński, mgr teol., KHM, ur. 1953 (Konieczno), wyśw. 1982, mian. 1991
zam. 32-200 Miechów, ul. Powstańców 23/27 m. 17, tel. 606-110-758

Kapelan Hospicjum i DPS:
ks. Zbigniew Wójcik, mgr teol., ur 1981 (Świętomarz), wyśw. 2013, mian. 2022

Kaplice:
Siedliska (kościół pw. Krzyża Świętego)
Kalina Rędziny (pw. MB Królowej Polski)

Domy zakonne:
Siostry Albertynki
32-200 Miechów, ul. Szpitalna
tel. 41-383-10-38

Siostry Benedyktynki Misjonarki
32-200 Miechów, ul. Warszawska 1
tel. 41-383-06-41

Rys historyczny:
W sanktuarium Grobu Bożego w Miechowie znajduje się najstarsza w świecie replika Grobu Chrystusa w Jerozolimie. Kościół miechowski z został zbudowany na złożonej przez pobożnego rycerza Jaksę autentycznej ziemi z góry Golgoty, przywiezionej w workach w 1163 r. do Miechowa.

Bożogrobcy przybywają do Miechowa
W 1099 r. Gotfryd de Bouillon osadził grupę 20  kanoników świeckich przy Bazylice Grobu Bożego w Jerozolimie. W 1114 r. powstało zgromadzenie bożogrobców, aby stróżować przy najświętszym miejscu chrześcijaństwa – Grobie Chrystusa.

Małopolski komes Jaksa herbu Gryf z pielgrzymki do Ziemi Świętej przywiózł kilku braci z kan. Marcinem Gallusem, ze Zgromadzenia Zakonnych Stróżów Grobu Chrystusowego w Jerozolimie i ufundował im kościół i klasztor w swych dobrach – w Miechowie, na złożonym kopczyku świętej ziemi z Jerozolimy.

W 1819 r. nastąpiła kasata zakonu bożogrobców, którzy w Miechowie gospodarowali prawie 700 lat. Wieloletnie starania kolejnych proboszczów miechowskich o przywrócenie dawnej rangi świątyni zostały zwieńczone sukcesem: 3 listopada 1996 r. Prymas Polski kard. Józef Glemp uroczyście ogłosił w Miechowie papieskie breve, nominujące kościół do godności Bazyliki Mniejszej. 24 grudnia 1997 r. bp Kazimierz Ryczan erygował Miechowską Kapitułę Kolegiacką. W zabytkowych stallach znów zasiedli, w swych charakterystycznych strojach, kanonicy.

Świątynia – cenny zabytek
Kościół pw. Grobu Pańskiego konsekrowany przez bpa krakowskiego Gedkę szybko stał się zbyt mały, tak więc w latach 1235-1293 podjęto budowę nowego romańskiego kościoła, poświęconego przez bpa Prokopa. Miechowska świątynia stała się swoistym łącznikiem z Ziemią Świętą, a szczególnego znaczenia nabrała po opanowaniu Jerozolimy przez innowierców. Miechów był wówczas celem pielgrzymek całej ówczesnej Europy, a grób Chrystusowy otrzymał wszystkie przywileje odpustowe. W 1379 r. kościół spłonął w wielkim pożarze miasta. Gruntownie odbudowany (1394-1410), ulegał jeszcze kilkakrotnym pożarom (m.in. w 1506 r. i 1745 r.). Po rekonstrukcji w XVIII w. zmienił całkowicie swój wygląd.

Konsekracji odbudowanego kościoła dokonał 15 lipca 1802 r. ostatni przełożony generalny zakonu bożogrobców, bp Tomasz Nowina Nowiński, proboszcz miechowski. Rocznica konsekracji jest obchodzona rokrocznie.

Kościół jest murowany gotycki, z fragmentami romańskimi, przebudowany w stylu późnobarokowym. Trzynawowy – w typie bazylikowym. Przy prezbiterium – kaplice Ukrzyżowania i Matki Bożej Częstochowskiej oraz – w otoczeniu krużganków – Kaplica Grobu Bożego. Świątynia posiada charakterystyczną wieżę, zakończoną hełmem w kształcie ogromnej kuli z pozłacanym, podwójnym krzyżem bożogrobców i współczesną figurą Chrystusa na szczycie.

W miechowskim kościele
Wszystko jest urządzone tak, by przypominać największą tajemnicę – Zmartwychwstanie. Główny ołtarz kościoła rokokowo – klasycystyczny – z głębokim reliefem w centrum – przedstawia scenę Zmartwychwstania. Widać otwarty, obramowany głazami grób, w otoczeniu spiętrzonych chmur i glorii, z postacią Jezusa wśród główek aniołów. Po bokach – zaskoczeni żołnierze. Obok sceny głównej umiejscowiono uzupełniające ją postacie: anioła, wskazującego pusty grób i trzy Marie. Nad całością góruje figura Boga Ojca. Ołtarze boczne są rokokowe.

W kaplicy Grobu Bożego
Zbudowana została w XVI w., na planie zbliżonym do kwadratu, sukcesywnie restaurowana. Wystrój architektoniczny łączy renesans włoski z wzorami wawelskimi. Sam grób ma konstrukcje kamienno-drewnianą. W dolnej części jest wykonany z płyt kamiennych z wnęką, w której umieszczona jest mensa ołtarzowa. W partiach górnych grób jest drewniany, zwieńczony półkolistą kopułą z latarnią. Obok grobu znajduje się kamienny ołtarz z obrazem Złożenia do Grobu, barokowy. W jednej ze ścian jest wmurowany kamień jerozolimski – pamiątka z wypraw krzyżowych.

Do kościoła przylega klasztor, pierwotny z 2. poł. XII w., odbudowywany i rozbudowywany w XIX, XV, XVI oraz w XVII w. Na parterze dookoła wirydarza – krużganki gotycko – renesansowe. W pobliżu kościoła – dawny dom generała zakonu zwany „zamkiem”, piętrowy, późnobarokowy, z 2.poł. XVIII w.

Czy wiesz, że…
Osiedlając się w XII w. w Polsce – w Miechowie, bożogrobcy wprowadzili tu swoją specyficzną liturgię i nabożeństwa, wcześniej nieznane, m.in. rozpowszechnili zwyczaj urządzania grobu Chrystusa w kościołach w Wielki Piątek.

Po kasacie zakonu w Miechowie władze carskie wywiozły z biblioteki zakonnej 17 skrzyń starodruków zawierających 4 644 tomy. Skrzynie wieziono barkami Wisłą do Warszawy, a potem wozami do Petersburga. Flisacy część ksiąg spalili dla… rozgrzewki.

Do kaplicy Grobu Bożego w Miechowie pielgrzymowała królowa Jadwiga w podzięce za oczyszczenie jej z zarzutu wiarołomstwa.

Bożogrobcy Miechowscy zarządzali konwentami i posiadłościami w całej Europie, gdy domy i klasztory angielskie i niemieckie ogarnęła fala reformacji. Dokumenty zatwierdzane w Miechowie istnieją do dnia dzisiejszego m.in. w konwencie Kanoniczek Grobu Bożego w Saragossie w Hiszpanii. 

Odpusty: Święto Grobu Bożego – sobota przed 3 niedzielą wielkanocną
w rocznicę konsekracji kościoła – 15 lipca