PROSZOWICE, Wniebowzięcia NMP

Adres:
32-100 Proszowice, ul. 3 Maja 1
tel. 516-296-309

www.parafiaproszowice.com.pl

liczba mieszkańców: 9 832

Proboszcz:
ks. Jan Zwierzchowski, dr teol., KKM, ur. 1969 (Korytnica), wyśw. 1995, mian. 2016

Wikariusze:
ks. Tomasz Czechowski, mgr lic. teol., ur. 1974 (Kielce, Niepok. Serca NMP), wyśw. 2000, mian. 2018
ks. Andrzej Kozieł, mgr teol., ur. 1986 (Prandocin), wyśw. 2012, mian. 2018
ks. Michał Haśnik, mgr lic. teol., ur. 1983 (Ruda Śląska Godula - archidiec. katowicka), wyśw. 2008, mian. 2023

Pomoc duszpasterska:
ks. Marcin Bajer, mgr teol., ur. 1984 (Lipnik – archidiec. krakowska), wyśw. 2012, mian. 2022

Dom zakonny:
Siostry Kanoniczki Ducha Świętego
32-100 Proszowice, ul. O. Rafała 4
tel. 12-386-12-73

Rys historyczny:
Według niektórych badaczy kościół istniał tu już przed rokiem 1240, a w dokumentach można znaleźć zapiski, że w 1306 r. wojska walczące z Władysławem Łokietkiem spaliły proszowicką świątynię. Prawa miejskie Proszowicom nadał w 1358 r. Kazimierz Wielki. Dzieje kościoła w Proszowicach sięgają prawdopodobnie XIII w. Dziś wiemy, że w 1453 r. Proszowice miały już nową, murowaną świątynię w stylu gotyckim. Jan Długosz porównywał ją z najpiękniejszymi ówczesnymi kościołami Krakowa. Możliwe to było również dlatego, że w Proszowicach często gościli książęta i królowie polscy, którzy opiekowali się kościołem i parafią, zaś proboszczami bywali tu wybitni dworzanie, kapelani i spowiednicy rodziny królewskiej. Świątynia dotrwała do 1824 r. Wtedy to, podczas gwałtownej majowej burzy, frontowa ściana kościoła oraz gotyckie sklepienie zawaliły się. Odbudowa nie była łatwa.

Po 12 latach intensywnych prac kościół nie przypominał wcale pierwotnej świątyni. Budynek znacznie skrócono, gotyckie murowane sklepienie zastąpiono płaskim drewnianym stropem, a trójnawowa bryła kościoła nabrała kształtu halowego. Kościół został konsekrowany w 1836 r. przez biskupa krakowskiego Franciszka Zglenickiego. Odbudowana świątynia istniała tylko 78 lat, do wybuchu I wojny światowej. Wskutek działań wojennych kościół uległ zburzeniu i prawie całkowicie spłonął.

W ponownej jego restauracji wielki udział miał inż. Józef Kleszczyński, który podjął się kierowania komitetem odbudowy kościoła oraz własnym majątkiem poręczył spłatę pożyczki zaciągniętej na ten cel. Do korpusu nawowego świątyni, od strony północno-wschodniej, przylega zakrystia oraz kaplica św. Barbary, od południa kaplica zwana dawniej kowalską. Ołtarz główny – wczesnobarokowy. W północnym ołtarzu bocznym znajduje się czczony niegdyś w sposób szczególny obraz Matki Bożej Łaskawej, zdobiony późnobarokową sukienką.

W ostatnich latach kościół w Proszowicach został gruntownie wyremontowany. Umocniono jego mury, wyremontowano dach, zakonserwowano polichromię oraz odrestaurowano główny ołtarz. W 2019 r. rozpoczęła się rewaloryzacja terenu plebanii i wikariatu. Odbiór prac nastąpił 21 czerwca 2021 r. W 2022 r. rozpoczęto prace polegające na wykonaniu założenia ogrodowego pełniącego funkcje kulturalno-rekreacyjne, które zostały zakończone 19 czerwca 2023 r.

Czy wiesz, że...
Stąd pochodzi Sługa Boży o. Rafał z Proszowic. Urodził się tu w 1454 r. Był bernardynem, przełożonym klasztorów w Krakowie, Poznaniu i Wilnie, czterokrotnie wybierany na prowincjała. O. Rafał został zapamiętany nie tylko jako pobożny i święty człowiek. Zasłynął także ze swej wiedzy, miłości do Ojczyzny, roztropności, wielkiego taktu i głębokiego życia duchowego. Zmarł w 1534 r. w Warcie.

Z Proszowicami związany jest Stanisław Bzowski – dominikanin i wybitny historyk Kościoła. Żył w latach 1567–1637. Sławę na arenie międzynarodowej przyniosły mu roczniki kościelne okresu 1198–1534.

Tu swoje korzenie ma błogosławiony ks. Józef Pawłowski (1890–1942) – ksiądz i męczennik za wiarę. Zapisał się szczególnie w historii Seminarium Duchownego w Kielcach, gdzie był profesorem, wicerektorem, a potem rektorem oraz jako proboszcz parafii katedralnej w Kielcach w latach wojennych. Zapamiętano go jako wspaniałego wychowawcę, człowieka zatroskanego o biednych i uchodźców, wielkiego patriotę. Został beatyfikowany przez papieża Jana Pawła II w 1999 r. wraz z innymi 107 męczennikami czasu II wojny światowej.

Od 1490 r. w proszowickim kościele odbywały się sejmiki szlacheckie województwa krakowskiego. W czasie takiego sejmiku, w 1595 r., w świątyni dokonano zabójstwa. Kościół należało ponownie konsekrować. Od 1550 r. z polecenia Zygmunta Starego przez pewien czas opiekę nad parafią i kościołem w Proszowicach powierzono Akademii Krakowskiej. Na stanowisko proboszczów mianowano wtedy profesorów i rektorów tej uczelni. Warto wymienić tu choćby Jakuba Uchańskiego, późniejszego biskupa i prymasa Polski.

Na terenie tutejszej parafii znajdują się liczne kaplice:
1) w Proszowicach pw. Trójcy Świętej, murowana, zbudowana w 1859 r. na miejscu dawnej drewnianej z 1676 r., odnowiona w 1943 r.
2) w Górce Stogniowskiej pw. Matki Bożej Różańcowej, drewniana z XVIII w.
3) w Opatkowicach, murowana, pw. Matki Bożej Różańcowej.
4) w Kowarach, murowana, zbudowana w XIX w.
5) w Stogniowicach, zbudowana na początku XX w.
6) na cmentarzu parafialnym, murowana, pw. Matki Bożej Ostrobramskiej, zbudowana na początku XXI w.

Odpusty: Wniebowzięcia NMP – 15 sierpnia
św. Jana Chrzciciela – 24 czerwca