Chrzcielnice w kościołach naszej diecezji

Trwają główne obchody Jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski. W związku z tym w przededniu Uroczystości w Wiślicy pragniemy pochylić się w zadumie nad chrzcielnicami, które odnaleźć możemy w kościołach diecezji kieleckiej.

Prosimy o przysyłanie zdjęć i krótkich opisów na:
michsem@wp.pl

Chrzcielnica jest miejscem świętym w kościele, najświętszym po ołtarzu i tabernakulum. Stanowi istotny element w kościele parafialnym. Chrzcielnica powinna być stała, pozostawać w optycznej więzi z wiernymi. To właśnie przy chrzcielnicach wiele pokoleń chrześcijan otrzymało święty sakrament Chrztu. Były one świadkiem narodzin dla Kościoła jego nowych członków, którym chrzest święty otworzył bramę życia w Trójcy Świętej, wyzwolił z grzechu i odrodził jako synów Bożych, czyniąc nas członkami Chrystusa oraz uczestnikami jego posłania do głoszenia Ewangelii.

Chrzest jest najpiękniejszym i najwspanialszym darem Boga. Nazywamy go darem, łaską, namaszczeniem, oświeceniem, szatą niezniszczalności, obmyciem odradzającym, pieczęcią i wszystkim, co może być najcenniejsze. Darem – ponieważ jest udzielany tym, którzy nic nie przynoszą; łaską – ponieważ jest dawany nawet tym, którzy zawinili; chrztem – ponieważ grzech zostaje pogrzebany w wodzie; namaszczeniem – ponieważ jest święty i królewski (a królów się namaszcza); oświeceniem – ponieważ jest jaśniejącym światłem; szatą – ponieważ zakrywa nasz wstyd; obmyciem – ponieważ oczyszcza; pieczęcią – ponieważ strzeże nas i jest znakiem panowania Boga (św. Grzegorz z Nazjanzu, „Orationes”, 40, 3-4).

Pomni ważnych dla Polski wydarzeń z 966 r., wyrażamy wdzięczność za historyczny Chrzest Ojczyzny, przez który postawiony został na naszej ziemi krzyż – przejmujący znak zwycięstwa Chrystusa nad grzechem i śmiercią. Mieszko I stojąc przy chrzcielnicy usłyszał ważne pytania: najpierw zapytano go o to, czy wyrzeka się szatana i jego próżnej chwały. Następnie, czy wierzy w Boga Ojca Wszechmogącego, w Jego Jedynego Syna – Jezusa Chrystusa, wcielonego, ukrzyżowanego i zmartwychwstałego, w Ducha Świętego, w święty, katolicki i apostolski Kościół, w społeczność świętych i w zmartwychwstanie ciała. Na wszystkie te pytania Mieszko odpowiedział: „Wierzę!”. To samo wyznanie wiary powtarzamy i my 1050 lat później.

Przeglądając informacje o chrzcielnicach z naszych diecezjalnych świątyń poczyńmy refleksję nad dniem, w którym nasi bliscy i my sami otrzymaliśmy sakrament chrztu, utwierdzając się jednocześnie w przekonaniu, że droga przez życie z Chrystusem jest jedyną słuszną drogą. Zachęcam do odwiedzenia kościołów, w których zostaliśmy ochrzczeni i włączeni do wspólnoty Kościoła i poznania także z imienia i nazwiska prezbiterów, którzy włączyli nas do wspólnoty ochrzczonych. Czyńmy to w 1050. rocznicę Chrztu Polski.

Ks. kan. Marian Fatyga
PROBOSZCZ W SKALBMIERZU

________________

Chrzcielnica z kościoła pw. św. Jana Chrzciciela w Skalbmierzu mieści się po lewej stronie ołtarza bocznego we wschodniej ścianie nawy północnej. W historycznych tekstach opartych na zapiskach wizytatorów skalbmierskiej świątyni z 1610, 1617 i 1785 r. pojawiają się pierwsze informacje na temat znajdującej się w kościele chrzcielnicy. Z opisu wizytacyjnego z 1610 r. wynika, że chrzcielnica stoi na środku kościoła  (in medio ecclesiae), w której znajduje się naczynie ołowiane z wodą chrzcielną oraz dwa miedziane naczynia (ahena portatilia duo, alterum cupreum, alterum aeneum).

Z powyższej chrzcielnicy do dnia dzisiejszego nie zachowały się żadne elementy. Obecna chrzcielnica reprezentuje styl barokowy. Pochodzi z XVIII w. Część wykonana z ciemnego, polerowanego marmuru – składa się z misy chrzcielnej ustawionej na profilowanym trzonie i trzech schodach o półkolistym kształcie. Czasza przykryta jest drewnianą pokrywą. Pokrywa ma kształt stożka. U dołu zdobi go szeroka listwa z rzeźbionym ornamentem. Zwieńczenie na pokrywie znajduje się figura, wyrzeźbiona w drewnie św. Jana Chrzciciela odzianego w płaszcz ze skóry, trzymającego krzyż z proporcem. U nóg świętego leży baranek.

15 stycznia 2010 r. chrzcielnica została poddana renowacji. Prace nad renowacją trwały ponad dwa miesiące i wyniosły kwotę 25 tys. złotych. Renowację wykonała Pracowania Konserwacji Dzieł Sztuki Eweliny i Marcina Gruszczyńskich z Rzeszowa.

Wśród wielu znanych osób pochodzących ze Skalbmierza - w tym kościele został ochrzczony Stanisław ze Skalbmierza – pierwszy rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Ks. Marian Fatyga

________________

W kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Kazimierzy Wielkiej znajduje się zabytkowa chrzcielnica, na której widnieje napis: „Sprawiona w roku 1906 z ofiar Jana Klimczyka z Kazimierzy Wielkiej i Parafian”. Chrzcielnica stała w bocznej kaplicy Świętej Rodziny. Na przestrzeni lat została bardzo zaniedbana i nie była używana.

W roku 2013 zrodziła się myśl, aby ją odnowić przenieść do prezbiterium. I tak też się stało. Uroczyste poświęcenie wody w zabytkowej chrześnicy z 1906 r. ustawionej w nowym miejscu odbyło się w Wigilię Paschalną w 2013 r. Odtąd wszystkie chrzty udzielane są właśnie przy chrzcielnicy.

Wśród wielu znanych osób pochodzących z Kazimierzy Wielkiej – w tym kościele został ochrzczony bp Andrzej Wypych - biskup pomocniczy archidiecezji Chicago. Ponadto 2 sierpnia 1966 r. sakrament Chrztu św. przyjął ks. kan. Dariusz Gącik – wikariusz generalny naszej diecezji.

xmhas

________________

W kościele Wniebowzięcia NMP w Szańcu znajduje się neogotycka chrzcielnica typu kielichowego. Jest ona wykonana z dwóch gatunków tzw. „marmuru chęcińskiego”. Czas powstania chrzcielnicy datuje się na rok 1915, który zresztą jest wydrążony i złocony na przedniej płycinie czary. Jednak znany regionalista ks. J. Wiśniewski w swoim dziele „Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Stopnickim” z 1929 r/,  podaje datę jej powstania jako 1916 r. Chrzcielnicę umiejscowiono na czterobocznej płycie podstawy. Nakrycie stanowi cynowa, ostrosłupowa pokrywa, zwieńczona kulą i krzyżykiem. Chrzcielnica jest ośmioboczna o mocno wyodrębnionych i zróżnicowanych poszczególnych jej częściach: trzonu, cokołu i czaszy.

Wspomniany wcześniej ks. Wiśniewski, zapisał w swoich notatkach, iż w 1839 roku w szanieckim kościele chrzest przyjął konwertyta: żyd Kopi Grojsner a w 1862 roku ks. prałat Kazimierz Wronowski, późniejszy biskup lubelski (jego następcą na biskupstwie lubelskim był m.in. bp Stefan Wyszyński), ochrzcił w tutejszej świątyni Sarę Jachimowicz z Gnojna. Jego marmurowe epitafium wraz z podobizną, możemy oglądać w kościele seminaryjnym pw. Trójcy św. w Kielcach.  

Ks. Krzysztof Tkaczyk

________________

W kościele Świętej Rodziny w Radomicach chrzcielnica powstała w 1990 r. Wyrzeźbił ją kielecki artysta rzeźbiarz Pan Władysław Trzpiot. Chrzcielnica wykonana jest z drewna olchowego podarowanego przez mieszkańców.

________________