Parafia Matki Bożej Przydrożnej w Johannesburgu

Parafia Matki Bożej Przydrożnej znajduje się w dzielnicy Johannesburga o pięknej nazwie Maryval – pisze do nas Ksiądz Arcybiskup Henryk Jagodziński.

W II Niedzielę Adwentu odprawiłem tam Mszę Świętą, połączoną z poświęceniem kopii obrazu Matki Bożej Przydrożnej – patronki parafii. Na tę uroczystość zaprosił mnie ks. prałat Simone Donnelly, którego znałem jeszcze z czasów, gdy pracowałem w Sekretariacie Stanu w Watykanie, gdzie pełnił on posługę w sekcji angielskiej. Nasze drogi ponownie zeszły się na krańcach świata, czyli w Republice Południowej Afryki.

Oryginał obrazu, a ściślej mówiąc – fresku, znajduje się w Rzymie. Jego nazwa pochodzi od sanktuarium wzniesionego w V wieku przez rzymską rodzinę Astalli, pierwotnie znanego jako Madonna degli Astalli. Wizerunek Madonny pierwotnie umieszczony był w niewielkim kościółku zwanym degli Astalli, później nazywanym degli Altieri, od nazwy placu, przy którym się znajdował. Ostatecznie kościół zyskał miano Madonna Della Strada, czyli Matka Boża Przydrożna. Sanktuarium to znajdowało się nas krzyżowaniu ceremonialnych dróg papieskich.

W 1568 roku kardynał Alessandro Farnese polecił wznieść na tym miejscu kościół Del Gesù – macierzystą świątynię jezuitów – zastępując dawny kościół Santa Maria Della Strada. Wizerunek Madonny to fresk, który powstał najprawdopodobniej pomiędzy drugą połową XIII a pierwszą połową XIV wieku. Obecna kaplica Matki Bożej Przydrożnej w kościele Del Gesù została zaprojektowana i ozdobiona przez Giuseppe Valeriano z Akwili.

Kościół parafialny w Maryval, choć zbudowany według nowoczesnych wzorców architektonicznych, nie pozostawia wątpliwości, że jest świątynią katolicką. Nad jego bryłą oraz okolicą górują dwie monumentalne, bliźniacze wieże, które nadają mu charakterystyczny, rozpoznawalny wygląd. Nad drzwiami wejściowymi znajduje się olbrzymia mozaika przedstawiająca Matkę Bożą z Dzieciątkiem. Na tle skrzyżowanych dróg nowoczesnego miasta widoczny jest również uliczny semafor – symbol współczesnego świata. Obszerne wnętrze kościoła upiększają ogromne, barwne witraże, które wypełniają przestrzeń kolorowym światłem. W głównym ołtarzu znajduje się mozaika przedstawiająca scenę ukrzyżowania, która stanowi centrum liturgicznej przestrzeni. Kościół może poszczycić się również pięknymi organami piszczałkowymi, które nadają uroczystym liturgiom wyjątkową oprawę muzyczną.

Mimo że II Niedziela Adwentu przypadła na 8 grudnia, to w Republice Południowej Afryki uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny została przeniesiona na poniedziałek. Poświęcenia obrazu, który umieszczono w lewej bocznej kaplicy kościoła, dokonałem na początku Mszy Świętej. W swojej homilii powiedziałem między innymi:

„Tego błogosławionego dnia, gdy obchodzimy Drugą Niedzielę Adwentu i gromadzimy się, by pobłogosławić ikonę Matki Bożej Przydrożnej, Słowo Boże zaprasza nas do refleksji nad tematami przygotowania, nadziei i nieustannego Bożego prowadzenia. Poprzez proroka Barucha i zapowiedź św. Jana Chrzciciela w Ewangelii, zostajemy wezwani do wyruszenia w drogę ku Panu z ufnością, ponieważ to sam Pan przychodzi, by nas poprowadzić do domu. Czytanie z Księgi proroka Barucha ukazuje obraz wielkiej nadziei i odnowy. Prorok przedstawia Jerozolimę odzianą w blask Bożej chwały, gdy wygnańcy powracają do domu prostymi i gładkimi ścieżkami przygotowanymi przez Boga. Ten potężny obraz mówi nam o Bogu, który nigdy nie opuszcza swojego ludu, o Bogu, który przemienia żałobę w radość, a wygnanie w przynależność.W naszym własnym życiu możemy doświadczać momentów duchowego wygnania – chwil oddzielenia od Boga, od innych ludzi lub od nas samych. Adwent przypomina nam, że Bóg przychodzi, aby nas odnowić. On wyrównuje góry naszej pychy, wypełnia doliny naszej rozpaczy i wygładza nasze nierówne ścieżki. Słowa proroka Barucha wzywają nas do zaufania Bożej Opatrzności i przygotowania naszych serc na radość z Jego przyjścia.W Ewangelii św. Łukasz umieszcza misję św. Jana Chrzciciela w kontekście potęg światowych i historii, wymieniając cesarzy i władców. Jednak decydujące Boże Słowo nie przychodzi do tych, którzy zasiadają w pałacach, lecz do św. Jana, głosu wołającego na pustyni. Jego misja jest jasna: przygotować drogę Panu i wezwać ludzi do nawrócenia. Orędzie św. Jana przypomina wizję proroka Barucha, uświadamiając nam, że droga do spotkania z Bogiem zaczyna się od nawrócenia. Adwent to czas, by potraktować wezwanie św. Jana poważnie, zbadać nasze serca i usunąć przeszkody, które utrudniają działanie Bożej łaski w naszym życiu. Niezależnie od tego, czy są to grzech, rozproszenie czy lęk, jesteśmy wezwani, by „prostować ścieżki Panu”, aby móc powitać Chrystusa z otwartym sercem.Błogosławiąc dziś ikonę Matki Bożej Przydrożnej, przypominamy sobie o roli Maryi w przygotowywaniu drogi Panu. Jej "tak" wobec Bożego planu otworzyło drzwi, aby Jezus mógł przyjść na świat. Podobnie jak św. Jan, Maryja wskazuje nam na swojego Syna i pomaga nam przygotować nasze serca na Jego przyjście.Tytuł "Matka Boża Przydrożna" pięknie odzwierciedla rolę Maryi jako towarzyszki naszej ziemskiej pielgrzymki. Życie jest podróżą, często pełną wyzwań, niepewności i objazdów. Maryja, jako nasza Matka, idzie z nami, zachęcając nas, pocieszając i zawsze prowadząc nas bliżej Jezusa, który jest Drogą, Prawdą i Życiem.Ta ikona, którą dziś błogosławimy, będzie widzialnym przypomnieniem Jej obecności wśród nas. Będzie źródłem pocieszenia, znakiem nadziei i wezwaniem do głębszej wiary dla wszystkich, którzy przyjdą do tej parafii. Tak jak dawni pielgrzymi zwracali się do Maryi o przewodnictwo, tak i my możemy powierzyć Jej nasze życie, nasze rodziny i całą wspólnotę parafialną.Tytuł "Matka Boża Przydrożna" ukazuje wyjątkowy i piękny aspekt maryjnej pobożności. Przedstawia Najświętszą Maryję Pannę jako towarzyszkę i przewodniczkę dla tych, którzy podróżują przez życie — zarówno dosłownie, jak i metaforycznie. Duchowość związana z tym tytułem podkreśla rolę Maryi jako opiekunki, przewodniczki i źródła pocieszenia dla tych, którzy zmagają się z trudnościami i niepewnościami życiowej podróży. Obraz Matki Bożej Przydrożnej ukazuje macierzyńską troskę Maryi o podróżnych i pielgrzymów. Towarzyszy tym, którzy wyruszają w podróże fizyczne i duchowe, wstawiając się za nimi i udzielając im wskazówek. Ten aspekt Jej duchowości szczególnie przemawia do tych, którzy czują się zagubieni, szukają kierunku lub wkraczają w znaczące etapy życiowych zmian.Matka Boża Przydrożna wzywa nas do naśladowania Maryi w Jej niezachwianej wierze i zaufaniu do Boga. Jej życie jest świadectwem podążania za wolą Bożą z odwagą i pokorą, nawet w obliczu trudności. Ta duchowość zaprasza wierzących, aby opierali się na Maryi jako wzorze pogłębiania swojego zaufania do Bożej Opatrzności.To nabożeństwo ma szczególne znaczenie dla pielgrzymów. Podkreśla ideę, że samo życie jest pielgrzymką ku Bogu. Maryja, jako Matka Boża Przydrożna, jest postrzegana jako towarzyszka podróży i duchowa przewodniczka, która pomaga ludziom pozostać na właściwej ścieżce ku świętości i zjednoczeniu z Bogiem. Nabożeństwo do Matki Bożej Przydrożnej zaprasza wierzących do dostrzegania obecności Maryi w zwykłych i nadzwyczajnych momentach życia. Jej troska nie ogranicza się do wielkich pielgrzymek czy doniosłych podróży, lecz obejmuje codzienne "przydrożne" chwile, gdy wierzący szukają Jej wstawiennictwa o bezpieczeństwo, przewodnictwo i pokój”.

Liturgia Mszy Świętej została pięknie przygotowana przez służbę liturgiczną oraz chór parafialny. Części „Święty” i „Baranku Boży” były śpiewane po łacinie, co nadało uroczystości podniosły i wyjątkowy charakter. Wierni przystępowali do Komunii Świętej w tradycyjny sposób – klęcząc przy balustradzie i w większości przyjmując Najświętszy Sakrament do ust.

Po zakończeniu Mszy Świętej udałem się na plac przykościelny, gdzie wierni zwykle spotykają się na kawę. Zamierzałem wspólnie napić się z nimi kawy, jednak szybko ustawiła się do mnie kolejka osób. W efekcie na kawę musiałem poczekać blisko godzinę. Pojedynczo lub w małych grupach ludzie podchodzili do mnie, prosząc o modlitwę w różnych intencjach i dzieląc się swoimi troskami oraz kłopotami. Niektórzy przynosili do pobłogosławienia przedmioty religijne, a inni po prostu chcieli zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie.

Było to niezwykle wzruszające spotkanie, które pozwoliło mi w szczególny sposób doświadczyć powszechności Kościoła. Wspólnie, jako jedna rodzina, przygotowujemy się na przyjście Zbawiciela, dzieląc się wiarą, nadzieją i radością.

✠ Henryk M. Jagodziński
NUNCJUSZ APOSTOLSKI W RPA, LESOTHO, NAMIBII, ESWATINI i BOTSWANIE

Pretoria, dnia 9 grudnia 2024 r.