Pomnik św. Jana Pawła II w Akrze

W Polsce ludzie często pytają mnie, jakie są różnice między Polską a Ghaną. Teraz, po wydarzeniach z ostatnich miesięcy mógłbym powiedzieć, że kiedy w Polsce dewastuje się pomniki św. Jana Pawła II i bezcześci jego imię, to w Ghanie się je stawia ku jego czci i z szacunkiem pielęgnuje się pamięć o nim. A poza tym w Ghanie nie ma zwyczaju atakowania katolickich kościołów i napadania na księży.

We wtorek, 9 maja 2023 r. w siedzibie Sekretariatu Konferencji Episkopatu Ghany, który tutaj nosi nazwę Narodowego Katolickiego Sekretariatu, poświęciłem pomnik św. Jana Pawła II, w 43 rocznicę jego pobytu w Ghanie. Ta wizyta, była częścią pierwszej, papieskiej pielgrzymki do Afryki, w dniach 2-12 maja 1980 r. Papież Jan Paweł II odwiedził wtedy takie kraje jak: Zair, Kongo, Kenię, Ghanę, Górną Woltę i Wybrzeże Kości Słoniowej. Wizyta w Ghanie trwała dwa dni: 8 i 9 maja. Podczas tej Pielgrzymki, św. Jan Paweł II poświęcił obecny budynek Sekretariatu Konferencji Katolickich Biskupów Ghany, co zresztą zostało uwiecznione okolicznościową tablicą, z płaskorzeźbą popiersia świętego Papieża, umieszczonego tuż przy głównych drzwiach wejściowych. W roku ubiegłym, poświęciłem kaplicę w budynku Sekretariatu, też poświęconą św. Janowi Pawłowi II. Jak już to niejednokrotnie wspominałem, pamięć o naszym świętym rodaku jest tutaj wciąż żywa, nie tylko wśród katolików. Nawet Prezydent Ghany, J.E. Nana Addo Dankwa Akufo-Addo, chociaż sam jest anglikaninem, wspominał jego osobę podczas uroczystości w Nuncjaturze Apostolskiej z okazji 10-lecia pontyfikatu Papieża Franciszka. Kiedy odpowiadając na pytanie Ghańczyków z jakiego jestem kraju, mówię, że jestem z Polski, to od razu z ich ust płynie radośnie wypowiadane imię polskiego Papieża.

Jak wspominał mi obecny Sekretarz Konferencji Episkopatu ks. Lazarus Anondee, idea pomnika zrodziła się już około dziesięciu lat temu, ale niestety z różnych przyczyn jej realizacja musiała odwlec aż do dnia dzisiejszego. Figura św. Jana Pawła II jest rozmiarów naturalnych, z charakterystyczną uśmiechniętą twarzą i wyciągniętymi rękoma w geście powitania, z narzuconym płaszczem na ramiona. Widać od razu, że to papież Polak, nawet nie trzeba byłoby podpisywać, ale jednak podpisano. Pomnik został umieszczony na metrowym postumencie, obłożonym marmurowymi płytami, na którym został umieszczony pamiątkowy napis. Na samym początku znajduje się logo Konferencji Katolickich Biskupów Ghany, a następnie tekst następującej treści:

„Papieżu Św. Janie Pawle II
Módl Się Za Nami
Pamiątkowa Statua Na Chwałę Boga
Wykonana Przez Konferencję Katolickich Biskupów Ghany
Na Część Jego Świątobliwości
Papieża Św. Jana Pawła II i Historycznej Wizyty
W Ghanie 8 Maja 1980
Dedykowana 9 Maja 2023
Przez Jego Ekscelencję
Najprzewielebniejszego Henryka M. Jagodzińskiego
Nuncjusza Apostolskiego w Ghanie”

Uroczystość rozpoczęła się Mszą św. o godzinie 8 rano, na którą przybył prawie cały Episkopat Ghany, wszyscy pracownicy Sekretariatu i trochę zaproszonych gości. W związku z dużą liczbą uczestników, Msz św. musiała być sprawowana na zewnątrz, przy ołtarzu polowym. Miałem zaszczyt przewodniczyć tej Mszy św., podczas której wygłosiłem także homilię. Zaraz po błogosławieństwie udaliśmy się w szatach liturgicznych do miejsca, gdzie stał pomnik, na razie jeszcze zasłonięty białymi płótnami i przepasany żółtymi wstęgami. Uroczystego odsłonięcia dokonałem razem z J.E. ks. bp Gyamfi. Kiedy odmówiłem modlitwę błogosławieństwa i pokropiłem pomnik wodą święconą, pierwszy głos zabrał ks. Lazarus Anondee, Sekretarz Generalny Konferencji Episkopatu, który przypomniał historię budowy pomnika. Powiedział także, że św. Jan Paweł II, to „Afrykański Papież” i ma nadzieję, że to miejsce stanie się miejscem modlitwy i kultu świętego Papieża.Potem przemówił przewodniczący Episkopatu Ghany, J.E. ks. bp Matthie Kwasi Gyamfi, który przypomniał wielkie znaczenie wizyty Jana Pawła II dla Ghany, oraz jego postaci dla Kościoła w tym kraju. Podzielił się także osobistymi wspomnieniami ze spotkań z Janem Pawłem II.

Na zakończenie przypadło i mnie powiedzieć parę słów. Powiedziałem wtedy, że: muszę przyznać, że jest to jeden z najbardziej wzruszających momentów mojej misji tutaj w Ghanie, jakim jest poświęcenie pomnika św. Jana Pawła II. To historyczne wydarzenie napełnia moje serce wielką radością nie tylko dlatego, że Święty Papież pochodzi z mojej ojczyzny, ale także dlatego, że moje powołanie kapłańskie wzrosło podczas jego pontyfikatu i miałem okazje, aby spotkać się z nim osobiście kilka razy w moim życiu. Był on także pierwszym Papieżem, który odwiedził Ghanę, dokładnie 43 lata temu. Jest to niezwykle doniosły fakt, że pomnik ten został wzniesiony właśnie tutaj, w siedzibie Konferencji Biskupów Katolickich Ghany. W tym kontekście, chciałbym przypomnieć słowa Papieża skierowane do biskupów Ghany, wypowiedziane w Kumasi: „Bądźcie pewni, że wszystkie wasze wysiłki, aby głosić Ewangelię bezpośrednio i pośrednio, są wielką zasługą Kościoła. Ze swej strony jestem blisko was we wszystkich radościach i rozczarowaniach, wyzwaniach i nadziejach waszej posługi słowa i waszej posługi sakramentalnej. Jestem blisko was we wszystkich waszych konkretnych inicjatywach duszpasterskich, we wszystkim, co niesie orędzie zbawienia w życie ludzi”. Ta obietnica Papieża, że będzie blisko was, urzeczywistniła się w tym pomniku. Teraz św. Jan Paweł II jest naocznie blisko was. Za każdym razem, gdy wy sami lub wasi współpracownicy będą przechodzićobok tego pomnika, pamiętajcie o tych słowach. Jestem pewien, że Święty Papież w szczególny sposób wstawia się u Ojca Niebieskiego za Kościołem w Ghanie, w intencji waszych wysiłków i ofiar w ewangelizacji oraz zbawienia ludu powierzonego waszej pasterskiej trosce. Pomnik Świętego Papieża postawiony w tym miejscu jest również symbolem, że jego pielgrzymka w 1980 r. nadal emanuje na Koścółw Ghanie, w obecnym czasie, na Ghańczyków tu i teraz, którzy tęsknią za najwyższymi wartościami duchowymi i dobrem waszego ukochanego i pięknego kraju.Odtąd ta przestrzeń z pomnikiem będzie przypominać wszystkim chrześcijanom, którzy będą mijać to miejsce, nie tylko tym, którzy pracują w Narodowym KatolickimSekretariacie, oraz tym którzy są dziś tutaj obecni, że jest to wydarzenie, które naznaczy historię Kościoła w Ghanie, przypominając wam o zobowiązaniu do stawania się świadkami Prawdy Ewangelii i przekazywania tej Prawdy przyszłym pokoleniom. Należy życzyć, aby pomnik ten nie został zredukowany do przedmiotu kontemplacji lub podziwu, ale aby stał się powodem do refleksji i inspiracji do dalszego podążania drogą wiary, a w konsekwencji do budowania świata lepszego i bardziej braterskiego.

W dniach, w których św. Jan Paweł II przebywał w Ghanie, cały świat mógł z entuzjazmem i sentymentem śledzić wydarzenia, które miały tu miejsce, czyniąc w ten sposób krok w kierunku żarliwego pragnienia, które św. Jan Paweł II wyraził zaraz po przybyciu do waszego kraju: „To naprawdę wielka radość być w Ghanie. Wasz kraj jest błogosławiony na tak wiele sposobów. Bogata różnorodność przyrody - niskie wybrzeża i wysokie równiny, lasy i sawanny - oznacza dom ludzi bogatych w ekspresję językową i kulturową. Jednocześnie łączy ich wspólne postanowienie, by być narodem, w którym każdy mężczyzna, każda kobieta i każde dziecko, w którym każda rodzina i każda grupa czuje się szanowana w swojej godności i pragnieniu pełnego rozwoju swojego potencjału. Serdecznie pozdrawiam wszystkich mieszkańców Ghany, gdziekolwiek się znajdują. Pozdrawiam ich w miastach i na wsiach. Pozdrawiam władze i starszych, ojców i matki, a w sposób szczególny młodzież i dzieci. Zwracam się do wszystkich, i mówię, że przybyłem jako wasz przyjaciel. Przyszedłem, aby być z ubogimi, aby pocieszać chorych, aby nieść słowa otuchy i nadziei tym, którzy są samotni, opuszczeni lub cierpiący”.

Niech mi wolno będzie również wyrazić głęboką wdzięczność wam wszystkim, arcybiskupom i biskupom Ghany, za tę piękną inicjatywę, która jest znakiem nie tylko waszego nabożeństwa do św. Jana Pawła II, ale także silnych więzi ze Stolicą Apostolską.W sposób szczególny dziękuję Sekretarzowi Generalnemu Konferencji Biskupów Katolickich Ghany, ks. Lazarusowi Anondee, który pilnie nadzorował prace nad ukończeniem tego pomnika.Jeszcze raz dziękuję wam, powtarzając słowa mojego rodaka św. Jana Pawła II: «To naprawdę wielka radość być w Ghanie». Dziękuję!

Po tej wzruszającej ceremonii udaliśmy się do budynku Sekretariatu, gdzie otworzyliśmy wystawę upamiętniająca papieską wizytę z 1980. Były to głównie fotografie z tamtego czasu. Był tam też oprawiony fragment jakieś gazety z artykułem, z wymownym tytułem: „Świat może wiele nauczyć się od Afryki”. Rzeczywiście jak bardzo te słowa są aktualne teraz we współczesnym świecie, a zwłaszcza w Polsce.

† Henryk M. Jagodziński
Nuncjusz Apostolski w Ghanie

10 maja 2023 r.