Kalendarium życia i działalności

BISKUPA KIELECKIEGO CZESŁAWA KACZMARKA
/1895 - 1963/

16 kwietnia 1895 r. – we wsi Lisewo Małe w powiecie Sierpc na północno-zachodnim Mazowszu przychodzi na świat Czesław Kaczmarek. Jego ojciec Józef prowadził młyn, natomiast matka Franciszka z Rogińskich zajmowała się domem i dziećmi.

17 kwietnia 1895 r. – chrzest przyszłego biskupa na drugi dzień po urodzeniu w kościele parafialnym w Gozdowie udzielony przez ks. Andrzeja Lewandowskiego. Rodzicami chrzestnymi byli: Karol Rogiński i Karolina Czachowska. Nowo ochrzczony został zapisany pod numerem 26 w Księdze Urodzonych.

Po pięciu latach od urodzenia syna ok. 1900 r. rodzina Kaczmarków przeniosła się z Lisewa Małego do wsi Kukowo, położonej 2 km od Ligowa, gdzie znajdowała się najbliższa szkoła i kościół. W Ligowie Czesław ukończył pięć klas szkoły elementarnej, następnie w 1905 r. rodzice przenieśli go do szkoły w Skępem.

Czerwiec 1906 r. –I Komunia Święta w Ligowie opóźniona z powodu wojny rosyjsko-japońskiej i rewolucji 1905 roku w Królestwie Polskim.

8 września 1906 r. – podczas odpustu parafialnego w Skępem z okazji święta Narodzenia Matki Bożej przyjął sakrament bierzmowania przez posługę biskupa płockiego.

Czerwiec 1914 r. – po trzech latach nauki (od 1911 r.) ukończył Seminarium Nauczycielskie w Skępem-Wymyślinie. W tym okresie ogromny wpływ na jego wychowanie miał ks. Andrzej Krysiak, który wpajał swoim uczniom wartości patriotyczne.

Wrzesień 1914 r. – rozpoczął pracę w charakterze prywatnego nauczyciela dzieci ziemiańskich Marii i Kazimierza Klimkiewiczów w majątku Tłuchów. W taki sposób zarabiał na utrzymanie przez dwa lata (do 1916 r.).

Październik 1916 r. – wstąpił do Seminarium Duchownego w Płocku, które ukończył przyjęciem święceń kapłańskichz opóźnieniem dopiero 20 sierpnia 1922 r. z powodu przerwy spowodowanej udziałem w wojnie polsko-bolszewickiej.

Lipiec 1920 r. – podczas wojny polsko-bolszewickiej zgłosił się na ochotnika do oddziałów sanitarnych Wojska Polskiego walczącego o utrzymanie niepodległości Ojczyzny.

20 sierpnia 1922 r. – biskup płocki Antoni Julian Nowowiejski w kościele parafialnym w Nasielsku koło Modlina udziela święceń kapłańskich dwom alumnom: Kaczmarkowi i Marciniakowi. Ich zadaniem po święceniach miała być praca duszpasterska wśród robotników polskich w Lille we Francji i studiowanie nauk społecznych na tamtejszym uniwersytecie.

27 sierpnia 1922 r. – prymicyjna Msza św. w kościele parafialnym w Ligowie. Po uroczystości w świątyni odbyło się przyjęcie dla zaproszonych gości na plebanii u ks. dr. Wacława Gieriszewskiego. Na obrazku prymicyjnym ks. Czesława Kaczmarkawidnieje cytat wzięty z II Księgi Królewskiej: „Cóżem ja jest Panie, iżeś mnie przywiódł aż dotąd”.

Wrzesień 1922 r. – początek studiów specjalistycznych z nauk społecznych i politycznych na uniwersytecie w Lille we Francji. Oprócz uczestniczenia w zajęciach uniwersyteckich od poniedziałku do piątku ks. Kaczmarek na sobotę i niedzielę wyjeżdżał do parafii, by pracować duszpastersko wśród skupisk ludności polskiej. Podczas studiów zagranicznych (1922-1927) opanował do perfekcji język francuski.

31 sierpnia 1924 r. – śmierć ojca, po którym odziedziczył średni wzrost, usposobienie oraz uczciwość.

15 sierpnia 1926 r. – nominacja na proboszcza parafii Brueyles Mines, skupiającej polskich i francuskich robotników. Doprowadził w krótkim czasie zadłużoną parafię do spłacenia długów i bronił ludność polską przed wyzyskiem francuskich właścicieli kopalni. Brał udział we francuskich Tygodniach Społecznych, uczestniczył w organizowaniu ruchu młodych robotników francuskich. Po dwóch latach intensywnej pracy duszpasterskiej i społecznej wśród ludności polskiej i francuskiej na wezwanie biskupa płockiego powrócił do kraju.

8 grudnia 1927 r. – w Instytucie Nauk Społecznych i Politycznych Uniwersytetu w Lille obronił pracę doktorską o emigracji polskiej we Francji po I wojnie światowej na ocenę bardzo dobrą. W roku następnym Towarzystwo Statystyk i Polityki w Lille odznaczyło go za wybitną rozprawę doktorską wielkim medalem.

1 lipca 1928 r. – po powrocie do kraju otrzymał nominację na sekretarza generalnego Związku Młodzieży Męskiej diecezji płockiej, który zrzeszał 51 stowarzyszeń (4,5 tys. młodzieży męskiej w 90 parafiach). Jako sekretarz generalny wprowadził praktykę rekolekcji zamkniętych dla młodzieży.

18 sierpnia 1932 r. – mianowany na dyrektora Diecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej w Płocku (urząd pełnił sześć lat do 9 czerwca 1938 r.).Zorganizował jako pierwszy w kraju katolicki kurs prasowy, ponadtocoroczne kursy dla bibliotekarzy parafialnych,liderów Akcji Katolickiej, dla księży rekolekcjonistów.Zakładał pisma katolickie („Hasło Katolickie”, „Myśl i Czyn”), wydawał książki, broszury ipodręczniki do prowadzenia nowoczesnego duszpasterstwa, ustanowił diecezjalny Fundusz Wydawniczy. W celu dystrybucji wymienionych publikacjiorganizował przy kościołach kioski z prasą katolicką.Podczas swojej działalności w Akcji Katolickiej pozyskał do współpracy dr. medycyny Bronisława Mazowieckiego (ojcapremiera Tadeusza Mazowieckiego). Zainicjował budowę Domów Katolickich w Borzewie, Rypinie, Sierpcu, Płocku, zorganizował diecezjalny kongres eucharystyczny, Wieczorny Uniwersytet Wykształcenia Religijnego, Instytut Wyższej Kultury Religijnej w Płocku, Katolicki Uniwersytet Ludowy w Proboszczowicach. Podczas sprawowania przez niego funkcji dyrektora Akcja Katolicka w diecezji płockiej liczyła prawie 25 tys. członków w 765 oddziałach parafialnych. Dzięki jego zdolnościom organizacyjnym i wysiłkom Akcja Katolicka w Płocku była - po Poznaniu - najlepiej rozwinięta w kraju. Współdziałał z Macierzą Szkolną, Towarzystwem Naukowym i Towarzystwem Opieki nad Emigracją. Za wszystkie zasługi w swojej szerokiej rozwiniętej działalności abp Nowowiejski odznaczył operatywnego dyrektora godnością szambelana honorowego papieża.

24 maja 1938 r. – ze Stolicy Apostolskiej do Płocka dotarła wiadomość o nominacji ks. prałata Czesława Kaczmarka na stanowisko biskupa kieleckiego. Zaraz po tym biskup nominat otrzymał od swojego dotychczasowego zwierzchnika abp Nowowiejskiego piuskę biskupią. Warto wspomnieć, że Kielce były pierwszą diecezją, którą odwiedził w 1918 r. jako wizytator apostolski abp Achilles Ratti, późniejszy Pius XI, nazywany papieżem Akcji Katolickiej.

4 września 1938 r. – konsekracja biskupa kieleckiego Czesława Kaczmarka w katedrze kieleckiej przez nuncjusza apostolskiego w Polsce abp. Filipa Cortesiego, bp. Piotra Szelążka z Łucka i biskupa pomocniczego Leona Wetmańskiego z Płocka. Święcenia biskupie odbyły się w obecności ogromnych tłumów wiernych przybyłych z diecezji kieleckiej i płockiej.

14 października 1938 r. – wydał list pasterski na uroczystość Chrystusa Króla odczytany we wszystkich parafiach diecezji kieleckiej, w którym zaprezentował swój program duszpasterski oraz wytłumaczył, co oznacza jego zawołanie biskupie: „Omnia pro Christo Rege”-„Wszystko dla Chrystusa Króla”.

Listopad 1938 r. – powołał do istnienia Instytut Wyższej Kultury Religijnej w Kielcach z programem nauczania rozłożonym na trzy lata, wzorowany na podobnej instytucji edukacyjnej działającej w Rzymie. Celem tego instytutu było podniesienie poziomu wiedzy religijnej wśród inteligencji - jego słuchaczami mogły być osoby z wykształceniem średnim i wyższym.

29 listopada - 2 grudnia 1938 r. – kurs duszpasterski w Kielcach dla wszystkich zgromadzeń zakonnych żeńskich w celu lepszego przygotowania do pracy apostolskiej na terenie diecezji.

Grudzień 1938 r. – wziął udział w V Tygodniu Szkoły Powszechnej w Kielcach zorganizowanym przez Towarzystwo Popierania Budowy Publicznych Szkół Powszechnych.

17-19 stycznia 1939 r. – zarządził kurs duszpastersko-społeczny dla duchowieństwa w Kielcach, w którym uczestniczyło aż 223 księży.

19 marca 1939 r. – erygował parafię Chrystusa Króla w Kielcach na Baranówku. Wybudowano tam tymczasową kaplicę i rozpoczęto wznoszenie kościoła murowanego, trójnawowego w stylu neogotyckim, z czerwonej cegły. Przed wybuchem II wojny światowej udało się wyciągnąć mury do wysokości trzech metrów.

26 czerwca 1939 r. – zmienił zarządu kieleckiego Seminarium Duchownego. Na stanowisko rektora powołał ks. Jana Jaroszewicza, prefektem ustanowił ks. Piotra Oborskiego, stanowisko ojca duchownego powierzył ks. Wojciechowi Piwowarczykowi, urząd prokuratora objął ks. Ignacy Kaczmarski.

6 lipca 1939 r. – na jego prośbę przybyły do Kielc siostry nazaretanki, aby prowadzić szkoły im. Królowej Jadwigi.

3 września 1939 r. – po wybuchu II wojny światowej odbył spotkanie z wojewodą kieleckim Włodzimierzem Dziadoszem. Wojewoda sugerował biskupowi opuszczenie miasta z powodu spodziewanych w tym rejonie zaciętych walk. Po rozmowie z wojewodą biskup nakazał klerykom i profesorom opuścić gmach seminarium duchownego. W godzinach popołudniowych sam też wyjechał z miasta i udał się w kierunku Stopnicy.

4 września 1939 r. – wydarzenia wojenne w Stopnicy: na terenie klasztoru O.O Reformatów został zatrzymany przez wojska niemieckie i postawiony pod ścianą do rozstrzelania. Kiedy się okazało, że w klasztorze nie ma broni, darowano mu życie, by mógł wrócić do Kielc.

8 września 1939 r. – odwiedził obóz jeniecki na Zamku w Kielcach, obok katedry. W czasie przemówienia do kilku tysięcy zebranych jeńców polskich „podnosił bohaterską walkę polskiego żołnierza do ostatniej chwili” podczas wojny obronnej, za co został przez Niemców brutalnie usunięty z placu i straszony sądem wojennym.

24 września 1939 r. – wydał pierwszy list pasterski z czasów wojny: „Dan w Kielcach, w uroczystość NMP Odkupicielki Niewolników Roku Pańskiego 1939”, w który ocenił klęskę wojny obronnej i wzywał do wiary oraz spokoju w realiach okupacji niemieckiej.11 października tego roku „Gazeta Kielecka” podała treść listu w sfałszowanej formie, zamieniając słowo „godność” na „gościnność” przez co sugerowano, jakoby biskup kielecki zachęcał wiernych do okazania okupantowi niemieckiemu „naszej polskiej gościnności”, czego w piśmie nie było.

2 października 1939 r. – ogłosił drugi „wojenny” list pasterski datowany na uroczystość św. Jana z Dukli, w którym wzywał do ostrożności w relacjach z okupantem niemieckim i „zastanowienia się nad każdym krokiem i nad każdym czynem, bo każdy krok jednostki odbija się na losach wielu”.

29 lutego 1940 r. – wydał list pasterski o miłosierdziu uznawany za najpiękniejszy, w którym prosi wiernych diecezji kieleckiej, aby wielkodusznie przyjęli tysiące Polaków wysiedlonych z ziem włączonych do Rzeszy Niemieckiej. Sam dał dobry przykład, ponieważ przyjął do pracy duszpasterskiej w diecezji 220 kapłanów i 86 kleryków z innych diecezji.

30 kwietnia 1940 r. – wziął udział w konferencji biskupów Generalnej Guberni w Radomiu razem z naczelnymi władzami niemieckimi. Omawiano na niej sprawę działalności majora Hubala oraz wystąpienia polskich księży o charakterze politycznymna ambonie.

Maj 1940 r. – ogłosił trzeci wojenny list pasterski, tzw.„majowy” wzywający do spokoju i unikania uczestnictwa w „nieobliczalnej konspiracyjnej akcji” oraz nie słuchania „podszeptów siewców zamętu”.

25 maja 1940 r. – uczestniczył w Radomiu razem z biskupem sandomierskim i biskupem częstochowskim, w konferencji z generalnym gubernatorem Hansem Frankiem i gubernatorem dystryktu radomskiego dr. Laschem. Konferencja uregulowała na dłuższy czas prawny status Kościoła katolickiego na terenie GG, w tym także w diecezji kieleckiej.

17 sierpnia 1940 r. – konsekrował kościół w Tczycy.

31 października 1940 r. – erygował parafię w Drużykowej.

17 listopada 1940 r. – konsekrował kościół w Sułoszowej.

Marzec 1941 r. – wydał list pt. „Wychowanie religijne a dom rodzinny”, który odczytywanow parafiach przez pięć kolejnych niedziel Wielkiego Postu 1941 r.

30 marca 1941 r. – z polecenia niemieckich władz wojskowych opuściłdotychczasowe mieszkanie w Domu Biskupim (dziś siedziba kieleckiej Kurii Diecezjalnej) i przeniósł się do Domu Księży Emerytów. W następnym roku przygarnęła go do siebie rodzina Siekluckich.

12 marca 1945 r. – ogłosił list pasterski do wiernych, w którym podsumował swoją działalność podczas II wojny światowej. Wezwał w nim wiernych do wzięcia udziału w odbudowie kraju ze zniszczeń.

14 czerwca 1945 r. – wydał okólnik do duchowieństwa i wiernych diecezji kieleckiej nawołujący do niesienia pomocy dla kieleckiego seminarium duchownego.

23 września 1945 r. – po 126 latach nieobecności sprowadził cystersów do Jędrzejowa.

Wrzesień 1945 r. – w odezwie do duchowieństwa i wiernych diecezji ogłosił pilną potrzebę organizowania oddziałów parafialnych „Caritas”. Statut tego kościelnego stowarzyszenia zatwierdził w następnym roku.

13 listopada 1945 r. – ustanowił Diecezjalne Dzieło Powołań Kapłańskich

Grudzień 1945 r. – spotkał się w Kielcach z ambasadorem amerykańskim Arturem Bliss Lanem.

1945 r. – przyczynił się do uruchomieniadiecezjalnej drukarni „Jedność” i wydania dwumiesięcznika kaznodziejskiego „Współczesna Ambona”.

Styczeń 1946 r. – w warszawskim hotelu „Polonia” złożył wizytę u ambasadora amerykańskiego Artura Bliss Lane.

1-8 lutego 1946 r. – nakazał w tych dniach przeprowadzić pierwszy Tydzień Trzeźwości we wszystkich parafiach diecezji kieleckiej zgłoszeniem stosownych nauk dla dzieci, młodzieży i dorosłych.

4 czerwca - 24 lipca 1946 r. – przebywał w sanatorium w Polanicy – Zdroju w Kotlinie Kłodzkiej. Podczas jego nieobecności w Kielcach dokonano pogromu żydów.

9-10 września 1946 r. – wziął udział w konferencji plenarnej Episkopatu Polski na Jasnej Górze, podczas której ustalono, że księża nie mogą brać czynnego udziału w życiu politycznym.

8 grudnia 1946 r. – erygował parafię Pilica-Biskupice.

Wrzesień 1946 r. – w Warszawie po raz kolejny złożył wizytę ambasadorowi amerykańskiemu. Wtedy w tajemnicy przekazał mu obszerny raport o pogromie kieleckim.

1946 r. – poczynił się do uwolnienia z więzienia kijowskiego biskupa łuckiego Piotra Szelążka oraz występował w obronie biskupa gdańskiego Karola Marii Spletta.

1946 r. – wprowadził obowiązek dla kapłanów odprawienia raz w roku rekolekcji zamkniętych.

3 marca 1947 r. – napad funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa na Dom Biskupi.

1 września 1947 r. – początek działalności Niższego Seminarium Duchownego w Kielcach, które funkcjonowało w budynku Seminarium Duchownego. Pierwszy rok formacji podjęło 48 seminarzystów. Mieszkanie, wyżywienie i kaplice mieli w budynku seminaryjnym, natomiast naukę pobierali w gmachu Liceum im. Św. Stanisława Kostki. Po upaństwowieniu liceum biskupiego odbywali studium domowe. W takich warunkach niższe seminarium przetrwało do 1955 r.

5 października 1947 r. – publikacja pierwszego oszczerczego artykułuo biskupie Kaczmarku w piśmie „Robotnik”. Autor oskarżał w nim ordynariusza kieleckiego o poglądy proniemieckie podczas II wojny światowej i pisanie listów pasterskich wzywających do uległości wobec niemieckich władz okupacyjnych.

13 listopada 1947 r. – rocznica 25-lecia święceń kapłańskich. Z tej okazji wydał list pasterski skierowany do młodzieży, w którym wzywał ją do budowania „Polski Chrystusowej”.

Sierpień 1948 r. – kolejny artykuł przeciwko bp. Kaczmarkowi zamieszczony w czasopiśmie Związku Młodzieży Polskiej „Razem do pracy”. Biskupowi kieleckiemu zarzucano w nim, że podczas wojny i okupacji zachęcał młodzież do wyjazdów na roboty do Niemiec.

1948 r. – zatwierdził Statut Bractwa Trzeźwości i ustanowił przy kieleckiej kurii diecezjalnej referenta do Spraw Trzeźwości.

1948 r. – opublikował książkę pt. „Podstawy życia rodzinnego” dla wzbogacenia wiedzy o życiu małżeńskim i rodzinnym.

16 stycznia 1949 r. – przewodniczący komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej w Kielcach niejaki Zelkowicz publicznie nazwał biskupa kieleckiego „hitlerowskim sługą”.

24 lutego 1949 r. - erygował dwie parafie: w Jasionnie i Czesławowie – Antolce.

2 kwietnia 1949 r. – „Trybuna Ludu” opublikowała kolejny oszczerczy wobec ordynariusza kieleckiego artykuł Krystyny Dąbrowskiej pt. „Finansista od ciemnych interesów-kolega gubernatora Franka. Sylwetka ks. biskupa Czesława Kaczmarka”.

4 kwietnia 1949 r. – zniesławiony biskup odpowiedział na zarzuty postawione przez partyjną gazetę w powyżej wymienionym artykule.W obszernym liście całą sprawę wyjaśnił też prymasowi Polski.

1 września 1949 r. – jeszcze jeden artykuł zniesławiający biskupa kieleckiego autorstwa ppłk. Zbyszewskiego w gazecie „Polska Zbrojna” pt. „Jak ksiądz biskup wyleczył nas ze złudzeń”, zarzucający bp. Kaczmarkowi proniemieckie nastawienie.

Jesień 1949 r. – ukazały się dwa artykuły atakujące biskupa w gazecie „Trybuna Robotnicza”.

4 listopada 1949 r. – ogłosił rozporządzenie o rozwiązaniuwszystkich stowarzyszeń religijnych na terenie diecezji kieleckiej zaraz po tym, jak władze komunistyczne wydałyrestrykcyjne ustawy wobec członków organizacji kościelnych.

Kwiecień 1950 r. – początek tzw. sprawy wolbromskiej: aresztowanie proboszcza parafii Św. Katarzyny w Wolbromiu ks. dr. Piotra Oborskiego i jego wikariusza ks. Zbigniewa Gadomskiego, zamieszanego w działalność antykomunistycznej Tajnej Armii Polskiej.

17 stycznia 1951 r. – pokazowy proces wolbromski w Krakowie, skazujący księży: Oborskiego i Gadomskiego na dożywocie (ks. Oborski w 1952 r. umiera zakatowany przez strażników więziennych w Rawiczu, ks. Gadomski w więzieniu komunistycznym przebywał 11, 5 roku). Cały proces skierowany był przeciwko bp. Kaczmarkowi. Władze komunistyczne zażądały od niego potępienia księży z Wolbromia w myśl porozumienia z 14 kwietnia 1950 r.

20 stycznia 1951 r. – po przeprowadzeniu dokładnej rewizji w budynku Kurii Diecezjalnej został aresztowany przez najwyższych rangą funkcjonariuszy UB z Warszawy, m.in. Józefa Światło. Następnie przewieziony do więzienia mokotowskiego przebywał w śledztwie pod nadzoremosławionego zbrodniarza stalinowskiego Józefa Różańskiego. Przez pierwsze 1,5 roku poddany był intensywnemu śledztwu, pozbawiony potrzebnych do odżywiania podstawowych pokarmów. Cierpiał głód, dlatego zachorował na szkorbut i utracił 19 zębów: „doznałem ogólnego rozstroju całego organizmu tak, że byłem bliski śmierci”. Wraz z nim został uwięziony wikariusz generalny ks. Jan Jaroszewicz. Dwa dni później do więzienia trafił również ks. Mieczysław Połoska.

21 stycznia 1951 r. – rozmowy bp. Zbigniewa Choromańskiego z Franciszkiem Mazurem (przedstawiciel Episkopatu i rządu) dotyczące uwolnienia z więzienia bp. Kaczmarka.

23 stycznia 1951 r. – spotkanie bp Franciszka Sonika z ministrem Antonim Bidą, podczas którego otrzymał zredagowane w więzieniu i własnoręcznie podpisane przez bp Kaczmarka pismo, w którym mianował biskupa pomocniczego wikariuszem generalnym.

26 stycznia 1951 r. – bp Sonik, wikariusz generalny diecezji kieleckiej, złożył ślubowania na wierność PRL.

9 lutego 1951 r. – metropolita krakowski kard. Adam Sapieha przesłałlist do Prezydenta Bolesława Bieruta z prośbą o uwolnienie biskupa kieleckiego z więzienia.

Maj 1951 r. – zbieranie podpisów od duchowieństwa diecezjalnego z poparciem dla uwięzionego bp. Kaczmarka. Dokument podpisali niemal wszyscy księża diecezji kieleckiej (99,4%), oprócz dwóch duszpasterzy.

17 lipca 1951 r. – w moskiewskiej „Prawdzie” ukazał się artykuł J. Makarenki atakujący bp. Kaczmarka, pt. „Wrogowie demokratycznej Polski”, który po trzech dniach został przedrukowany w „Trybunie Ludu”.

29 października 1951 r. – eskalacja represji stalinowskich wobec duchowieństwa diecezji kieleckiej: uwięzienie wikariusza parafii Gnojno ks. Tadeusza Marchajaza powielanie bez pozwolenia cenzury państwowej tekstów religijnych i rozpowszechnianie ich wśród ludności.

12 stycznia 1952 r. – aresztowanie księży kieleckich związanych z bp. Kaczmarkiem: ks. Romana Zelka, ks. Henryka Peszko orazkościelnego z katedry kieleckiej Brożkaw celu skompletowania przyszłych świadków w procesie. W sumie do tzw. sprawy kieleckiej aresztowano 20 księży.

14-21 września 1953 r. – proces bp. Kaczmarka przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie. Akt oskarżenia opracowali: Henryk Chmielewski (eksjezuita z Wilna), Roman Werfel (redaktor „Nowych Dróg”), płk Józef Różański (dyrektor departamentu śledczego na Mokotowie), prokurator wojskowy Bolesław Zarako-Zarakowski, gen. NKWD Kowalczuk - doradca sowiecki ministra Stanisława Radkiewicza. Proces w Warszawie mógł się rozpocząć dopiero po zatwierdzeniu przez władze radzieckie w Moskwie.

22 września 1953 r. – Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie wydał wyrok w procesie „członków antypaństwowego i antyludowego ośrodka, na czele którego stał bp Kaczmarek”. Główny oskarżony biskup kielecki został skazany na 12 lat więzienia (wyrok odbywał w więzieniu mokotowskim), następnie ks. Jan Danilewicz – na 10 lat więzienia, ks. Józef Dąbrowski – na 8 lat więzienia, ks. Władysław Widłak – na 6 lat więzienia, siostra Walerię Niklewska – na 5 lat więzienia. Po ogłoszeniu wyroku prymasa Polski abp. Stefana Wyszyńskiego odwiedził działacz komunistycznego PAXu Bolesław Piasecki, który zażądał potępienia skazanego bp. Kaczmarka. Prymas odmówił, zdecydował się jednak na protest przeciwko poczynaniom władz.

25 września 1953 r. – aresztowanie prymasa S. Wyszyńskiego za to, ze nie potępił skazanego przez władze komunistyczne biskupa kieleckiego.

28 września 1953 r. – władze komunistyczne urządziły zjazd biskupów polskich w Warszawie, na którym zmusili ich do wyrażenia zgody na internowanie prymasa Polski.Podczas zjazdu dokonano wyboru nowego przewodniczącego Episkopatu Polski w osobie ordynariusza łódzkiego bp. Michała Klepacza. Przy tej okazji potępiono działalność bp. Kaczmarka.

8 lutego 1955-3 lutego 1956 r – tzw. okres międzywięzienny: biskup kielecki korzystał z rocznego zwolnienia z odbywania kary więzienia. Z Warszawy wyjechał do Polanicy Zdroju by odbudować zdrowie u sióstr Boromeuszek. Stamtąd wysłał list do papieża Piusa XII. Był wtedy bardzo słaby, wyczerpany fizycznie i psychicznie. O. Włodzimierzowi Zimolągowi powiedział wówczas o swoim procesie: „Te ciągłe przez wiele godzin nocne przesłuchania sprawiły, że już nie byłem sobą”. Z Polanicy - Zdroju napisał prośbę do Urzędu do Spraw Wyznań w Warszawie, aby mógł wrócić  do diecezji kieleckiej, co spotkało się z odmową.

30 listopada 1955 r. – ks. Wacław Radosz, proboszcz z Łukowej i czołowy działacz komunistycznego „Caritas” przybył do bp. Kaczmarka, swojego zwierzchnika, z kolejną propozycją od Bolesława Piaseckiego, aby za pośrednictwem rządowego PAXu biskup kielecki starał się o powrót do Kielc. Więziony biskup kielecki zdecydowanie odmówił.

3 lutego 1956 r. – na skutek odmowy współpracy z PAXem B. Piaseckiego bp Kaczmarek został ponownie aresztowany i osadzony w mokotowskim więzieniu.

14 maja 1956 r. – decyzja Rady Państwa o zwolnieniu biskupa kieleckiego z więzienia. Nie mógł on jednak wrócić do diecezji, lecz na skutek porozumienia rządu komunistycznego z Episkopatem Polski został zamknięty w klasztorze O.O. kapucynów w Rywałdzie Królewskim.

20 maja 1956 r. - 22 września 1956 r. – pobyt w areszcie domowym na terenie klasztoru O.O. kapucynów  w Rywałdzie Królewskim.

22 września 1956 r. – na „własną rękę” opuścił miejsce internowania i udał się do Warszawy, aby „bronić u Władz państwowych humanitarnych praw człowieka i zasad praworządności”. Tymczasowo zamieszkał w Warszawie na Al. I Armii 12.

20 grudnia 1956 r. – Naczelna Prokuratura Wojskowa wystąpiła z wnioskiem o wznowienie postepowania karnego na korzyść skazanych w „procesie księdza biskupa Kaczmarka i innych członków ośrodka antypaństwowego i antyludowego”.

28 grudnia 1956 r. – uchylenie przez Naczelną Prokuraturę Wojskową w Warszawie wyroku skazującego Rejonowego Sądu Wojskowego z dnia 22 września 1953 r. na podstawie ujawnienia niedozwolonych metod stosowanych w śledztwie, polegających na wymuszaniu zeznań, a także uchybienia proceduralne zawarte w wyroku. Biskup kielecki wystosował pismo do Urzędu do Spraw Wyznań informujące o gotowości powrotu do Kielc. W odpowiedzi Urząd do Spraw Wyznań zapowiedział ponowne rozpatrzenie sprawy przez sąd kolejnej instancji i po tym rozstrzygnięciu sprawy ogłoszenie decyzji o ewentualnym powrocie ordynariusza kieleckiego do stolicy diecezji. W tym czasie różne grupy społeczne, parafie i delegacje zbierały podpisy i starały się o powrót bp. Kaczmarka do diecezji kieleckiej.

Grudzień 1956 r. – prymas Stefan Wyszyński po wyjściu z więzienia odsunął od zarządzania diecezją kielecką bp. Franciszka Sonika i przekazał władzę ks. prał. Janowi Jaroszewiczowi.

20 marca 1957 r. – wiceprokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej kpt. Stanisław Zalewski wydał postanowienie o umorzeniu śledztwa w sprawie bp. Kaczmarka i współoskarżonych z nim osób skazanych 22 września 1953 r. z „braku dowodów winy”. Radio i telewizja nie powiadomiły społeczeństwa o tej decyzji. Uznanie biskupa kieleckiego niewinnym z braku dowodów utorowało mu drogę powrotu do Kielc.

2 kwietnia 1957 r. – w godzinach rannych biskup powrócił nielegalnie do Kielc. Po południu do Kurii Diecezjalnej zadzwonił dyrektor kieleckiego Wydziału do Spraw Wyznań Stefan Jarosz, żądając od bp. Kaczmarka natychmiastowego opuszczenia Kielc.

4 kwietnia 1957 r. – władze prokuratorskie w Warszawie oficjalnie udzieliły pozwolenia bp. Kaczmarkowi na powrót do Kielc.

5 kwietnia 1957 r. – po sześciu latach nieobecności legalny powrót bp. Kaczmarka do Kielc.

6 kwietnia 1957 r. – wydał orędzie do kapłanów i wiernych pt. „Powrót z milczenia”.

7 kwietnia 1957 r. – odbył uroczysty ingres do katedry kieleckiej po powrocie z więzienia. W uroczystości wzięli udział także inni kapłani więźniowie okresu stalinowskiego.

11 kwietnia 1957 r. – wziął udział w Plenarnej Konferencji Episkopatu Polski, podczas której „Ksiądz Prymas powitał biskupa Kaczmarka, który po raz pierwszy od sześciu lat mógł wziąć udział w posiedzeniu”.

3 maja 1957 r. – na Jasnej Górze złożył razem z innymi księżmi więźniami kieleckimi dziękczynienie za uwolnienie z więzienia stalinowskiego. Więźniowie złożyli przed obliczem Czarnej Madonny wotum z wygrawerowanym okolicznościowym napisem. Na tablicy wotywnej do dziś eksponowanej w kościele jasnogórskim widnieje dwanaście nazwisk kieleckich kapłanów – więźniów okresu stalinowskiego.

Maj 1957 r. – przeprowadził zmiany personalne w Kurii Diecezjalnej w Kielcach: referat duszpasterski powierzył ks. dr. Janowi Gurdzie, referat katechetyczny – ks. dr. Edwardowi Materskiemu.

24 maja 1957 r. – zatwierdził lokalizację budowy gmachu nowej kurii diecezjalnej przy ul. Wesołej, w ogrodzie biskupa kieleckiego.

1 września 1957 r. – zwolennicy Kościoła polsko-narodowego w Bolesławiu wbrew obowiązującemu prawu siłą zagarnęli kościół parafialny rzymsko-katolicki. Doprowadziło to do rozbicia parafii na tzw. narodowców i katolików.Podobnewydarzenia rozegrały się w parafii Gnojno.

13 października 1957 r. – poświęcił krzyż i plac na Szydłówku pod budowę przyszłego kościoła parafialnego pw. Św. Józefa Robotnika.

11 lutego 1958 r. – po śmierci bp Franciszka Sonika doprowadził do konsekracji dwóch biskupów pomocniczych diecezji kieleckiej, byłych więźniów stalinowskich: bp. Jana Jaroszewicza i bp. Szczepana Sobalkowskiego (zmarł nazajutrz 12 lutego, osiemnaście godzin po konsekracji biskupiej na Jasnej Górze podczas Mszy św. dziękczynnej za dar biskupstwa).

4 sierpnia 1958 r. – ponowne nasilenie represji władz komunistycznych wobec Kościoła katolickiego: Ministerstwo Oświaty zakazało osobom zakonnym nauczania religii w szkołach, coraz częstsze były przypadki zdejmowania krzyży w obiektach użyteczności publicznej, wstrzymanowydawanie zezwoleń na budowę nowych kościołów.

Sierpień 1958 r. – zmiany personalne w zarządzie seminarium duchownego. Mianował ks. Adama Ludwika Szafrańskiego na stanowisko rektora, funkcję ojca duchownegopowierzył ks. Edwardowi Chatowi, prefektem dyscypliny został ks. Mieczysław Jaworski, prokuratorem-ks. Zygmunt Nocoń. Na stanowisku wicerektora pozostał ks. dr. Stanisław Papier Ojcem duchownym kapłanów diecezji kieleckiej mianował ks. Wojciecha Piwowarczyka (pierwsza tego typu nominacja w Polsce). Odtąd władze diecezjalne kładły większy nacisk na coroczne rekolekcje księży i comiesięczne dni skupienia. Zarządzono organizowanie raz na kwartał konferencji dekanalnych. Wprowadzono też rekolekcje dla organistów i gospodyń księży.

8 września 1958 r. – największy tryumf biskupa kieleckiego po wyjściu z więzienia podczas koronacji figury Matki Bożej w Piotrkowicach Chmielnickich przy udziale ośmiu biskupów, trzystu kapłanów i około stu tysięcy wiernych.

21 września 1958 r. – formalnie erygował parafię pw. Św. Józefa Robotnika w Kielcach.

28-29 października i 16-17 grudnia 1958 r. – zwołał i nadzorował sesje plenarne II Synodu Diecezji Kieleckiej w celu ujednolicenia i zaktualizowania prawodawstwa diecezjalnego, mającego być fundamentem odnowienia i umocnienia postawy religijno-moralnej wśród duchowieństwa i wiernych. Uchwały synodu weszły w życie na Wielkanoc 1959 r., chociaż drukiem ogłoszono je dopiero w 1984 r.

10 lutego 1959 r. – na zakończenie nabożeństwa czterdziestogodzinnego w katedrze kieleckiej wygłosił słynne kazanie „chińskie”.To wystąpienie rozpoczęłonowy okres prześladowań biskupa kieleckiego ze strony władz komunistycznych.

4 kwietnia 1959 r. – władze komunistyczne w ramach represji wprowadziły nowe przepisy podatkowe uderzające w podstawy materialne instytucji kościelnych.

14 kwietnia 1959 r. – opublikowano artykuł atakujący bp. Kaczmarka w „Życiu Warszawy” pt. „Nierealne rachuby i rzeczywistość”.

5 czerwca 1959 r. – władze centralne w Warszawie przestały uznawać bp. Kaczmarka za biskupa kieleckiego, co wiązało się z odrzuceniem jako „nieważnych” albo „nieistniejących” wszelkich pism urzędowych, które podpisał.  Cenzura zabraniała drukować jego nazwisko.

19 czerwca 1959 r. – po odmówieniu bp. Kaczmarkowi zgody na spełnianie w diecezji posługi ordynariusza przez komunistyczny rząd PRL Episkopat Polski wyraził sprzeciw na taką formę dyscyplinowania hierarchów Kościoła.

19 sierpnia 1959 r. – list papieża Jana XXIII do prześladowanego prze komunistów biskupa z „pociechą i pokrzepieniem”, zachęcający go do wytrwania na pełnionym urzędzie kościelnym.

1 września 1959 r. – po czterech latach przerwy ponowne otwarcie Niższego Seminarium Duchownego w Kielcach na poziomie liceum ogólnokształcącego.

14 września 1959 r. – komuniści uderzają kolejnymi represjami w diecezję kielecką za postawę niepokornego biskupa: zawieszenie wydawania „Współczesnej Ambony” i anulowanie pozwolenia na drukowanie „Kalendarza Liturgicznego’.

15-16 października 1959 r. – pierwszy pobór do wojska 49 alumnów kieleckiego seminarium duchownego. Odtąd przez następne dwadzieścia lat klerycy kieleccy będą przymusowo wcielani Ludowego Wojska Polskiego, co wynikało z chęci zemsty komunistów za trwanie bp. Kaczmarka na stanowisku biskupa kieleckiego.

26 grudnia 1959 r. – odczytano list pasterski bp. Kaczmarka o alkoholizmie. Duszpasterze diecezji kieleckiej, którzy jego treść przekazali wiernym byli wzywani „na dywanik” do prezydiów rad narodowych. W konsekwencji ukarano grzywną 12 proboszczów i zażądano zdjęcia z urzędu jednego z dziekanów.

11 stycznia 1960 r. – władze komunistyczne zabrały diecezji ogród biskupi i budynek nowej kurii diecezjalnej, przeznaczając go na przychodnię zdrowia. Następnie komuniści odebrali Kościołowi szkoły sióstr nazaretanek i Diecezjalny Dom Dziecka przy ul. Wesołej im. Św. Tomasza. Wszystkie wymienione obiekty przeszły bezprawnie na własność państwa.

14 stycznia 1960 r. – na wezwanie prymasa Wyszyńskiego biskup kielecki przybył na rozmowę do Warszawy i od niego usłyszał propozycję wyjazdu poza diecezję na kilka miesięcy z równoczesnym przekazaniem pełnomocnictw bp. Janowi Jaroszewiczowi.

19 lutego 1960 r. – ponownie prymas Stefan Wyszyński wystosował „braterską prośbę” do bp. Kaczmarkao przedłużenie urlopu. Z polecenia kard. Wyszyńskiego miał nie wracać do diecezji i nie przyjeżdżać na marcową konferencję Episkopatu Polski.

16 lipca 1960 r. – kolejny list prymasa Wyszyńskiego do bp. Kaczmarka, w którym przypomina o opuszczeniu diecezji na „dłuższy urlop”, żeby „nie narażać wszystkich Biskupów, by byli usuwani w drodze ustawy, tylko dlatego, że dziś Ks. nie wyjechał na dłuższy urlop, stosownie do naszej umowy”.

17 sierpnia 1960 r. – ks. Leonard Świderski wydał „Zielony Zeszyt” - pornograficzny i oszczerczy paszkwil na swojego biskupa. Książkę rozesłano do księży i kleryków drogą pocztową. Wspomnienia ks. Świderskiego były drukowane w odcinkach w trzech kolejnych numerach „Przekroju” w styczniu i lutym 1962 r. po to, by w całym kraju umożliwić ludziom zapoznanie się z kłamstwami niewdzięcznego kapłana. Następnie książka w nakładzie 20 tys. egzemplarzy dotarła do księgarń i bibliotek na terenie całej diecezji kieleckiej. Po wydaniu tego paszkwilu bp Kaczmarek odniósł się do Stolicy Apostolskiej z prośbą o zwolnienie z obowiązków ordynariusza: otrzymał krótką odpowiedź: „Stolica Apostolska jest do mianowania i ustanawiania ordynariusza, a nie do usuwania go”.

26 października 1960 r. –mianowanie ks. Edwarda Muszyńskiego biskupem pomocniczym diecezji kieleckiej do pomocy bp. Kaczmarka.

27 sierpnia 1961 r. – konsekracja biskupia ks. Edwarda Muszyńskiego w Miechowie.

1 września 1961 r. – usunięcie nauki religii ze wszystkich typów szkół. Odtąd katechizacja dzieci i młodzieży odbywała się tylko w punktach katechetycznych (aż do 1 września 1990 r.).

12 października 1962 r. – początek obrad Soboru Watykańskiego II. Bp Kaczmarek nie wziął w nim udziału, ponieważ nie otrzymał paszportu na wyjazd zagraniczny od władz komunistycznych. W dniu otwarcia soboru przewodniczył uroczystej mszy św. w katedrze kieleckiej i wygłosił płomienne kazanie.

9-10 stycznia 1963 r. – pomimo wcześniejszych sugestii prymasa Polski nie zrezygnował ze swoich obowiązków i wziął udział w Konferencji Episkopatu Polski w Warszawie.

26 maja 1963 r. – srebrny jubileusz biskupstwa bp. Kaczmarka w diecezji kieleckiej, któremu nadano „celowo ramy bardzo skromne, by nie wywołać niepotrzebnego rozgłosu i drażnić ludzi nieżyczliwych”. Po zakończonej mszy św. dziękczynnej sprawowanej w katedrze kieleckiej ogromne rzesze ludzi rzucały swojemu biskupowi kwiaty pod nogi i wznosili okrzyki na cześć swojego pasterza.

10 czerwca 1963 r. – podczas pobytu w Warszawie ujawniły się pierwsze objawy choroby serca. Po krótkim pobycie u O.O jezuitów wyjechał do Nałęczowa na rekonwalescencje.

4 lipca 1963 r. – po wycieczce do Nałęczowa znowu poczuł się bardzo źle, dlatego przewieziono go do III Kliniki Wewnętrznej w Lublinie. Leżał na ogólnej sali dla chorych, z powodu „niechętnego” przyjęcia go przez personel szpitala.

19 sierpnia 1963 r. – świadomy zbliżającej się śmierci spisał swój testament, w którym znalazły się słowao wierności i przebaczenia, m.in: „Nie poczuwam się do jakichkolwiek sprzeniewierzeń się mojemu powołaniu kapłańskiemu. (…) Moim wrogom, którzy niesłusznie przydali mi tyle krzyża i cierpień, mimo wszystko przebaczam, starając się naśladować Chrystusa miłościwego i dziękuję im za daną mi okazję przejścia przez próbę i czyściec na ziemi”.

20 sierpnia 1963 r. – chorego w szpitalu biskupa odwiedził prymas Stefan Wyszyński.

26 sierpnia 1963 r. – w uroczystość Matki Bożej Częstochowskiej, w 68 roku życia, 41 kapłaństwa i 25 roku jubileuszowym biskupstwa umiera w lubelskim szpitalu.

29 sierpnia 1963 r. – pogrzeb bp. Kaczmarka w kieleckiej katedrze z udziałem kilkudziesięciu biskupów, 500 księży, 400 sióstr zakonnych i dziesiątków tysięcy wiernych. Jego ciało spoczęło w krypcie biskupów kieleckich pod posadzką katedry Wniebowzięcia N.M.P. w Kielcach.

Opracował ks. Tomasz Gocel
Archiwum Diecezjalne w Kielcach