Zaprzysiężenie nowej Prezydent Namibii

W czwartek, 20 marca 2025 r., po raz drugi w życiu udałem się do Namibii – pisze do nas Ksiądz Arcybiskup Henryk Jagodziński.

Tym razem okazją była inauguracja piątego prezydenta w historii tego kraju, a zarazem pierwszej kobiety na tym stanowisku – Jej Ekscelencji, dr Netumbo Nandi-Ndaitwah.

Jeszcze tego samego wieczoru, na zaproszenie ustępującego prezydenta Namibii, J.E. dr Nangolo Mbumby, wziąłem udział w uroczystej kolacji z okazji 35 rocznicy uzyskania niepodległości oraz zaprzysiężenia nowej pani prezydent. Bankiet odbył się w „State House”, oficjalnej rezydencji prezydenta Namibii. Wśród zgromadzonych gości znaleźli się liczni dygnitarze oraz członkowie korpusu dyplomatycznego akredytowani w tym kraju, z których wielu przybyło specjalnie na tę uroczystość z krajów, w których na co dzień rezydują.

Dla J.E. dr Mbumby kolacja ta miała szczególne znaczenie – stanowiła symboliczne pożegnanie z urzędem. Na marginesie warto dodać, że to właśnie na jego ręce składałem swoje listy uwierzytelniające.

W swoim przemówieniu powiedział między innymi:
„Dzisiejsza noc nie jest zwyczajna. Stoimy na rozdrożu naszego narodowego przeznaczenia, u progu historii, ponieważ gdy jutro wzejdzie słońce, nie tylko będziemy świętować 35-lecie niepodległości, ale także zaznaczymy przełomowy moment w dziejach naszego demokratycznego przywództwa. W ciągu ostatnich trzech dekad Namibia poczyniła znaczące postępy na drodze do równości płci. Widzimy tego efekty w jednej z najbardziej szanowanych instytucji naszej demokracji – Parlamencie, gdzie reprezentacja kobiet i mężczyzn wynosi niemal 50/50. Jutrzejszy dzień będzie kulminacją wysiłków naszego narodu na rzecz wzmocnienia pozycji namibijskich kobiet. Od tego momentu nasze kobiety i dziewczęta przebiją szklany sufit i wkroczą na najwyższe szczeble władzy państwowej. Ale zanim dotrzemy do tego epokowego momentu, musimy się pożegnać. Życie polityczne bywa trudne, brutalne i bezlitosne. Niewielu polityków na świecie ma przywilej osiągnięcia najwyższego szczebla przywództwa, a po zakończeniu kadencji odejścia z godnością i szacunkiem. Mamy ogromne szczęście, że żyjemy w kraju, w którym prezydenci mogą spokojnie przejść na emeryturę, ciesząc się uznaniem swoich rodaków. Pielęgnujmy ten dar pokoju, który mamy w Namibii, i upewnijmy się, że przetrwa on za wszelką cenę”.

Dzień później, w piątek 21 marca, odbyły się oficjalne uroczystości zaprzysiężenia nowej pani prezydent oraz obchody Dnia Niepodległości. W Afryce deszcz uważany jest za błogosławieństwo. W Namibii od dłuższego czasu nie odnotowano większych opadów, jednak tym razem modlitwy musiały zostać wysłuchane – deszcz padał tak intensywnie, że zmusił organizatorów do przeniesienia ceremonii ze stadionu do „State House”. Niestety, wiązało się to z ograniczeniem liczby uczestników tego podniosłego wydarzenia.

Wraz z ks. prałatem Dario Pavišą udaliśmy się odpowiednio wcześnie do „State House”, który wypełnił się zaproszonymi gośćmi z kraju i zagranicy. Po oficjalnym wprowadzeniu gości przez Mistrza Ceremonii pierwszym punktem programu była modlitwa, którą poprowadził anglikański biskup J.E. dr Patrick Djuulume. W swoim wystąpieniu wezwał do jedności, pokoju i mądrości dla nowej głowy państwa. Powiedział także że: „Rządy oparte na sprawiedliwości i wierze mogą przynieść błogosławieństwo całemu narodowi. Niech Wszechmogący Bóg prowadzi naszą prezydent, Netumbo Nandi-Ndaitwah, drogą prawdy i służby dla narodu. Modlimy się o mądrość Salomona, odwagę Dawida i pokorę Mojżesza dla naszej głowy państwa.”Jego słowa wywołały aplauz zgromadzonych, którzy skandowali: „Amen, Amen!”. Na zakończenie biskup poprosił wszystkich o powstanie i udzielił uroczystego błogosławieństwa nowej prezydent w imię Ojca, i Syna, i Ducha Świętego.

Następnie głos zabrał odchodzący prezydent, J.E. dr Mbumba, który powiedział: „Dziękuję za wsparcie i zrozumienie. Gdziekolwiek podróżowałem po kraju, spotykały mnie wiwaty, uśmiechy i gesty dobrej woli. Jestem zarówno pokorny, jak i dumny, że mogłem być Waszym prezydentem. Chylę czoła przed Wami wszystkimi. Teraz, gdy przewracamy ostatnią stronę tego rozdziału, z niecierpliwością oczekujemy początku nowego – rozdziału nadziei, obietnicy i dobrobytu. Rozdziału Jej Ekscelencji Netumbo Nandi-Ndaitwah. Wspierajmy ją i życzmy jej zdrowia, siły oraz mądrości!
Szczęśliwego 35 Dnia Niepodległości Namibii!
Niech Bóg błogosławi Republikę Namibii!
Niech Bóg błogosławi Afrykę!”

Jego słowa były pełne emocji i stały się symbolicznym przekazaniem władzy – z błogosławieństwem i nadzieją na pomyślną przyszłość kraju. Po tym przemówieniu udekorował swoją następczynię najwyższym odznaczeniem państwowym – „Welwitschia Mirabilis” (nazwa pochodzi od endemicznej pustynnej rośliny).

Następnie, w obecności J.E. Peter Shivute, Chief Justice (Głównego Sędziego), nastąpiło przekazanie insygniów władzy prezydenckiej: konstytucji, flagi narodowej, sztandaru prezydenckiego, suchej pieczęci oraz drewnianego młotka służącego do prowadzenia zgromadzeń. Kulminacyjnym momentem była przysięga prezydencka, kończąca się słowami: „Tak mi dopomóż Bóg”, po których nowa pani prezydent złożyła swój podpis pod aktem zaprzysiężenia. Następnie Główny Sędzia przekazał jej insygnia władzy, a ona symbolicznie zajęła miejsce swojego poprzednika. Po zakończeniu ceremonii głos zabrała J.E. dr Samia Suluhu Hassan, prezydent Zjednoczonej Republiki Tanzanii, która była honorowym gościem tej uroczystości.

Następnie Pani Prezydent Netumbo Nandi-Ndaitwah wygłosiła swoje orędzie, w którym powiedziała między innymi: „Dziś gromadzimy się tutaj jako Namibijczycy, a wraz z nami społeczność międzynarodowa, aby być świadkami przekazania władzy z rąk jednego prezydenta w ręce drugiego. Zmiana administracji stała się głęboko zakorzenioną tradycją polityczną i historyczną Namibii od momentu uzyskania niepodległości w 1990 roku. Dlatego stoję dziś przed wami z głęboką wdzięcznością i poczuciem ogromnej odpowiedzialności wobec narodu Namibii, który obdarzył mnie zaufaniem, wybierając mnie na piątego prezydenta Republiki Namibii. To dla mnie zaszczyt i zobowiązanie na najbliższe pięć lat (…).

Wierzę, że mój wybór na prezydenta mojego kraju będzie dla kobiet ze wszystkich środowisk inspiracją do tego, by odważnie zabierały głos w sprawach publicznych. Jednocześnie chciałabym podkreślić, że nie zostałam wybrana na ten urząd dlatego, że jestem kobietą, lecz ze względu na moje kompetencje i osiągnięcia. To oznacza, że my, kobiety, nie powinnyśmy oczekiwać wyboru na odpowiedzialne stanowiska jedynie ze względu na płeć, ale dlatego, że jesteśmy zdolnymi członkami społeczeństwa, którzy mogą i powinni pełnić te funkcje (…).

Każdy członek naszego społeczeństwa odpowiedział na wezwanie do współtworzenia naszego państwa. Każda z władz – wykonawcza, ustawodawcza i sądownicza – wniosła znaczący wkład w polityczny, społeczny i gospodarczy rozwój Namibii. Również sektor prywatny, wspólnoty religijne, tradycyjne władze oraz inne podmioty pozarządowe odegrały kluczową rolę w procesie budowania naszego narodu. Dlatego zobowiązuję się do dalszej współpracy z tymi instytucjami, by wspólnie dążyć do sukcesu naszego kraju (…)”.

Po zakończeniu przemówienia zaprzysiężona Pani Prezydent otrzymała gratulacje od przybyłych głów państw oraz oficjalnych delegacji. Część oficjalną zamknęła deputowana do Parlamentu Namibii, Pani Emma Theofelus, która w imieniu wszystkich zgromadzonych wyraziła podziękowania. Potem odbył się uroczysty obiad.

Następnego dnia, wraz z ks. prałatem Dario Pavišą, wyruszyliśmy w drogę powrotną do Pretorii. Zanim jednak opuściliśmy Namibię, odprawiliśmy Mszę Świętą dla kleryków Wyższego Seminarium Duchownego pw. św. Karola Lwangi w Windhuk.

W krótkiej homilii zwróciłem uwagę na dzisiejszą Ewangelię o „Synu Marnotrawnym” (Łk 15, 1-3.11-32), która jest jedną z najpiękniejszych przypowieści ukazujących Boże Miłosierdzie. Gdyby Bóg kierował się wyłącznie sprawiedliwością, świat przestałby istnieć, ponieważ zasłużyłby na zagładę. To jednak Boże Miłosierdzie sprawia, że mamy szansę na odkupienie – dlatego Pan Bóg posłał swojego Syna, aby nas zbawił. Klerycy w seminarium przygotowują się do tego, by w przyszłości być szafarzami Bożego Miłosierdzia. Jednak aby móc je owocnie przekazywać, sami muszą najpierw nauczyć się z niego czerpać. W przypowieści o Synu Marnotrawnym szczególnie intrygująca jest postać starszego brata, który czyni ojcu wyrzuty, że ten z radością przyjął skruszonego syna. Ojciec odpowiada: „Wszystko, co moje, jest twoje”, jednak starszy syn nie dostrzega tego daru. Skupia się na swoich obowiązkach, z których – jak się wydaje – oczekuje konkretnej zapłaty. Podobnie bywa i w naszym życiu – często nie doceniamy wystarczająco bliskości Boga. Przyzwyczajamy się do Jego obecności, do codziennej Eucharystii, do modlitwy. Może się nawet zdarzyć, że rytm życia seminaryjnego wydaje się monotonny czy uciążliwy. A jednak to wszystko ma prowadzić do głębszego poznania Chrystusa i doświadczania Jego miłości. Wielki Post to także czas szczególnej refleksji nad miłosierdziem – szkoła duchowego wzrastania, która prowadzi nas do radości Zmartwychwstania.

Uczestnictwo w obchodach 35 rocznicy niepodległości Namibii oraz zaprzysiężeniu piątego prezydenta było niezwykłym przeżyciem. Była to wzruszająca i podniosła uroczystość, która rozpoczęła się od wspólnej modlitwy i błogosławieństwa chrześcijańskiego biskupa. Odchodzący Prezydent, J.E. dr Nangolo Mbumba, prosił Boga o błogosławieństwo dla swojej ojczyzny i całej Afryki, zaś nowo zaprzysiężona Pani Prezydent, J.E. dr Netumbo Nandi-Ndaitwah, wzywała Bożej pomocy, aby mogła wiernie wypełnić zobowiązania złożone w prezydenckiej przysiędze. W swoim inauguracyjnym orędziu podkreśliła znaczenie współpracy z różnymi instytucjami, w tym z Kościołem, dla dobra kraju. Tymczasem w Europie coraz częściej widzimy dążenia do eliminacji Kościoła z życia publicznego – jego działalność próbuje się ograniczyć do sfery prywatnej, a niekiedy wręcz wyrugować nawet z zakrystii.

Wielu polityków ubolewa nad postępującą moralną degradacją życia publicznego. Ale jak można mówić o moralności, jeśli z przestrzeni publicznej eliminuje się Boga? Praktyka pokazuje, że odwołanie się jedynie do wartości humanistycznych nie zawsze wystarcza, by zbudować stabilny fundament etyczny społeczeństwa i życia politycznego. Namibia daje pod tym względem ciekawy przykład – Zachód mógłby się od niej wiele nauczyć.

✠ Henryk M. Jagodziński
NUNCJUSZ APOSTOLSKI W RPA, LESOTHO, NAMIBII, ESWATINI i BOTSWANIE

Pretoria, dnia 22 marca 2025 r.